TCK Da Azmettirme Suçu Unsurları Ve Türleri

18 Haz TCK Da Azmettirme Suçu Unsurları Ve Türleri

   1. Azmettirmenin Maddi Unsurları

• Azmettirmenin Bir Konusunun Bulunması

Her suçta olduğu gibi azmettirmenin de bir konusu olmalıdır. Azmettirmeye konu olabilecek suçun gerçekleşmesi mümkün olmalıdır; aksi takdirde konusu olmayan veya konusu imkansız olan suçta “imkansız azmettirme” söz konusu olacaktır. Azmettiren, işlettirilmek istenen fiilin suç olmadığını biliyorsa veya suçun oluşmasının elverişsiz olduğunu biliyorsa bu durumda “elverişsiz azmettirmede” azmettirmeden söz edilemez.

• Azmettiren ve Azmettirilenin Olması

TCK madde 38’de azmettiren, başkasını suç işlemeye azmettiren kişi olarak ifade edilmektedir. Kanundaki düzenlenişinden anlaşılacağı üzere azmettiren kişi ile azmettirilen aynı kişi olamaz; azmettirmede azmettiren dışında bir başka kişi suç işleme kararını almaktadır. Bu bakımdan azmettirilen kişinin de belirli olması gerekmektedir; aksi takdirde azmettirme değil, tahrik suçu meydana gelmektedir.

Tüzel kişilerin fiil ehliyeti olmadığından, kusur ehliyeti de yoktur. Bu nedenle tüzel kişiler bakımından ne suça azmettirmesi ne de azmettirilmesi mümkün değildir. Nitekim tüzel kişiler bakımından tüzel kişi adına hareket eden gerçek kişi azmettiren veya azmettirilen konumunda olmaktadır. Ancak Anayasa Mahkemesinin bu konuda aksi görüşü de mevcuttur.

• Mağdurun Belirli Olması

Azmettirme fiili belli bir kişiye karşı olmalıdır. Azmettiren tarafından suça teşvik edilen azmettirilen, azmettirme fiilini belli bir şahsa karşı işleyebilir. Azmettirmenin söz konusu olabilmesi için mağdurun belli bir şahıs olması gerekmektedir.

• Azmettirme Hareketi Neticesinde Azmettirilen de Suç İşleme Kararı Oluşması

Azmettirme hareketi olmadan azmettirmeden söz edilmesi mümkün değildir. Azmettirme hareketi, azmettirilenin icra hareketlerine başlamasına kadar suç işlemesine teşvik edici ve ikna edici hareketlerdir. Azmettirenin, azmettirme hareketi azmettirilen şahsın suç işleme kararını alması ve icra hareketlerini başlamasını sağlayacak derecede olması gerekmektedir. Nitekim, azmettirme hareketi olmasaydı azmettirilenin bu suçu işlemeyecek olması gerekmektedir.

Azmettirilenin suç işleme kararı almasında azmettiren dışında başka etmenler de etkili olabilir. Ancak azmettirenin azmettirme hareketinden önce azmettirilen tarafından suç kararı alınmamışsa azmettirme söz konusu olur.

• Azmettirme Neticesinde Azmettirilenin İcra Hareketlerine Başlaması

Azmettirme neticesi ile demek istenilen azmettirenin azmettirme hareketi sonrası azmettirilende suçu işlemeye yönelik değişen düşüncedir. Yaşanan düşünce değişikliği ile azmettirmeye sebebiyet vermektedir. Azmettirilen tarafından değişen düşünce icra hareketlerine başlamak suretiyle dış dünyaya yansıtıldığı takdirde azmettirme neticesi ortaya çıkar. Suç kararının alınmasına rağmen azmettirilen tarafından suçun icrasına başlanılmadığı takdirde azmettirme cezalandırılmaz.

• Azmettirmede Nedensellik Bağının Olması

Azmettirmeden bahsedebilmek için azmettirme hareketi ile azmettirme neticesi arasında illiyet bağı bulunmalıdır. Azmettirme fiilinin tamamlanıp azmettirilende suç işleme düşüncesinin oluşması ardından, azmettirilenin icra hareketlerine başlayıp gerçekleştirdiği fiil arasında da nedensellik bağı olmalıdır.

2. Azmettirmenin Manevi Unsuru

Azmettirme kasten yapılabilir. Azmettirmede asıl olan bir suçu başka bir kişiye işletme isteğidir. Azmettiren azmettirilen tarafından işlenecek olan fiilin suç olduğunu bilmeli veya en azından öngörebilmelidir. Azmettirmenin olası kastla işlenmesi mümkündür. Örneğin, bir kahvehanenin silahla taranarak kahvehane sahibinin öldürülmesini emreden kişi, o sırada kahvehanede bulunan kişiler yanında, kahvehanenin önünden geçmekte olan diğer kişilerin de yaralanıp, ölebileceklerini öngörmüştür. Bu durumda diğer neticeler bakımından olası kastla sorumlu olacaktır.

Azmettirme Türleri

• Basit Azmettirme

Bir kişinin başka bir kişiyi suç işleme kararı aldırarak suça sevk etmesi suretiyle suç yoluna sokup, suça itmesi, normal şartlar altında suç işlemeyecek kişiyi etki altına alarak suç işlettirmesi basit azmettirmedir.

• Zincirleme Azmettirme

Doğrudan doğruya azmettirilenin değil de, başka birisinin azmettirilmesi ve bunun da ilk azmettirilen ile iletişime geçmek suretiyle azmettirilmesi halinde bu durumda “azmettirmeye azmettirme” veya “zincirleme azmettirme” Örneğin, bir suç örgütünün başının adamlarından birisine, bir kiralık katil bulup başka birini öldürtmesinin istemesi zincirleme azmettirmedir.

• Dolaylı Azmettirme

Azmettirilenin başka bir üçüncü kişiyi sadece azmettirmede araç olarak kullanması halinde dolaylı azmettirme vücut bulacaktır.

• Müşterek Azmettirme

Müşterek azmettirmede azmettirme hareketlerinin birden çok kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesidir. En az 2 azmettirenin müştereken azmettirilen üzerinde veya bir aracı azmettiren kullanarak zincirleme şekilde failde azmettirme kararı oluşturmaya yönelik hareketlerdir.

• Yardım Etmeye Azmettirme

Azmettirenin kasten işlediği hukuka aykırı fiile yardım etme düşüncesi olmayan azmettirilenin ikna edilmesi suretiyle azmettirene yardım etmesine karar verdirmektir. Yardım etmeye azmettirme, asli fiile yardım etme olarak kabul edilmektedir. Yardım etmeye azmettirmenin cezalandırılabilmesi için, azmettirilen yardım edenin faile yardıma yönelik icra hareketlerine başlamış olması şarttır.

• Buraya tıklayarak diğer makale, örnek karar ve dilekçelerimize ulaşabilirsiniz