Tereke Ve Terekenin Tespiti Davası

Tereke, kişilerin öldükten sonra geride bıraktığı;

Para,
Araç,
Alacak hakkı,
İşletme,
Gayrimenkul gibi maddi mal varlığı değerleri
Borçların bütününe verilen isimdir.

Bir diğer anlatımla, tereke, miras bırakanın sağlığında edinmiş olduğu devir ve intikal edebilen tüm özel hukuk ilişkilerini kapsamaktadır. Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar miras bırakanın ölümüyle sona ermektedir. Bu bakımdan tereke, miras bırakanın sağlığında edindiği mallara eşit olmayabilir.

Bu tür durumlarda terekenin varlığı ve varlığı halinde neleri kapsadığının belirlenmesi zordur. Dolayısıyla, mirasçılar terekenin tespiti davası açarak mahkemeden terekenin tespit edilmesini talep edebilirler.

Terekenin tespiti davası, miras bırakanın ölümü sonrası mirasçılar tarafından terekenin aktif ve pasifinin belirlenmesi için açılan ve usulü olarak tespit davası niteliği taşıyan bir dava türüdür. Terekenin tespiti davası iki sebepten dolayı açılır:

İlk sebep; mirasçıların ölenin ne kadar malvarlığı olduğunu tam olarak bilememesidir. Zira mirasçılar miras bırakanın malvarlığı ve borçlarına ilişkin kapsamlı bilgiye sahip olamadıklarından, mirası kabul ettikleri takdirde zarara uğrayıp uğramayacaklarını da bilemezler. Bu gibi durumlar için Türk Medeni Kanunu (TMK) mirasçıların menfaatini korumak için mirasçılara terekenin defterinin tutulmasını talep etme hakkı tanımıştır.
İkinci sebep ise; terekenin korunmasının talep edilmesi sebebiyledir. Örneğin tereke mirasçılar arasında paylaştırılana kadar bazı mirasçıların terekeden mal kaçırma durumu söz konusu ise diğer mirasçılar Mahkemeye başvurarak terekenin mühürlenmesini ve tereke defterinin tutulmasını talep edebilir.

Terekenin tespiti davası ile, mirasçıların biri veya hepsinin talebi üzerine mahkemece yahut Sulh Hukuk Mahkemesi hâkimi tarafından, terekeye konu malların ve hakların devlet eliyle korunması için gerekli bütün önlemler re’ sen alınır. Bu önlemler;

Terekede bulunan mal ve hakların yazımına,
Terekenin mühürlenmesine,
Terekenin resmen yönetilmesine,
Vasiyetnamenin açılmasına ilişkindir.

Önlemlerle ilgili giderler, ileride terekeden alınmak üzere, başvuran kişi tarafından; önleme hâkimin re’ sen karar verdiği hallerde Devlet tarafından karşılanır. (TMK m. 589)