SANIĞA EK SAVUNMA HAKKI VERİLMESİ

SANIĞA EK SAVUNMA HAKKI VERİLMESİ

Ceza yargılamasında soruşturma evresi (savcılık aşaması) ve kovuşturma evresi ( ceza davası) aşamaları bulunmaktadır. Savcılık tarafından iddianamenin hazırlanması ile ve mahkemece kabulü ile birlikte kovuşturma evresine geçilmektedir. Savcılıkça hazırlanan iddianamede sanığın yargılanması talep edilen sevk maddeleri bulunmaktadır ve yargılama iddianamenin kabulüyle birlikte sevk maddeleri açısından başlamaktadır.

İddianame hazırlandıktan sonra iddianame belirtilen suçun hukuki niteliğinin değişmesini veya cezanın artırılmasını veya cezaya ek olarak güvenlik tedbiri getirilmesini gerektirecek yeni deliller ortaya çıkabilir.

Belirtilen hallerin ilk defa ceza yargılamasında ortaya çıkması gerekir. Bu durumda sanığın ek savunma hakkı ortaya çıkar ve ek savunma vermedikçe iddianamede gösterilen suç haricinde başkaca bir suç hakkında sanık aleyhine mahkumiyet kararı verilemez.

Ek savunma verilmesini gerektiren hallerde, sanığa savunma hazırlayabilmesi için ek süre verilir.

Sanığa ek savunma verilmesi yalnızca aleyhine yeni deliller çıktığı takdirde geçerli olacaktır. Çünkü ek savunma hakkı sanığın yararına bir işlemdir. Bu durumda kovuşturma aşamasında sanığın lehine bir delil çıktığı takdirde ek savunma hakkı verilmez, sonradan ortaya çıkan bu deliller sanığın lehine olacak şekilde uygulanır.

Kural olan, mahkemenin iddianame ile bağlılığıdır. Ceza davasının kamusallığı ilkesi gereğince iddianameyi Cumhuriyet savcısı hazırlar ve kovuşturma bu iddianamenin kabulü ile başlar. Ancak kovuşturma aşamasında hakim, iddianame ile bağlı değildir. Şöyle ki; mahkeme maddi gerçeği araştırma ilkesi gereğince işlenen eyleme göre araştırmasını yapmak mecburiyetindedir. Bu aşamada ise Cumhuriyet Savcısının hazırladığı iddianamede belirlenen suçun hukuki niteliğinin değiştiği veya bu suçun cezasının artırılmasının gerektiği veya bu suça ilişkin ceza ek güvenlik tedbirinin getirilmesi gerektiği haller ortaya çıkarsa öncelikle sanığa ek savunma hakkı verilmesi gerekmektedir. Ancak ortaya çıkan yeni durum bağımsız bir suç oluşturmuş veya yeni suçların ortaya çıkması biçiminde ise bunlar hakkında ayrıca iddianame düzenlenmelidir. Mahkeme “davasız yargılama olmaz” ilkesi gereğince iddianamede düzenlenmiş suçtan bağımsız bir suç hakkında kovuşturma yapamaz. İki durum arasındaki ayrım şu şekildedir: Kovuşturma aşamasında eylem aynı kalmış fakat isnat edilen suçun vasfı değişmiş ise bu durumda sanığa ek savunma hakkı verilerek kovuşturmaya devam edilir. Ancak kovuşturma esnasında söz konusu eylemden başka bir eylem meydana geldiği anlaşılırsa ve buna bağlanacak bağımsız bir suç oluşacaksa yeni bir iddianame düzenlenmesi gerekir.