HALEFİYET KAVRAMI

05 Ağu HALEFİYET KAVRAMI

Borcu ifa eden üçüncü kişinin, alacaklının borç ilişkisinden doğan asli ve feri haklarının sahibi olmasına halefiyet denir. Bu tür durumlarda üçüncü kişinin ifasıyla alacak sona ermemekte ve kanun gereği ifada bulunan üçüncü kişiye geçmektedir. Üçüncü kişi, alacaklının yerine geçmekte yani alacaklıya halef olmaktadır. Borç işleminde borçlunun karşısında alacaklı olarak, alacaklıya halef olan üçüncü kişi bulunur. Bundan sonra borçlu, alacaklıya halef olan üçüncü kişidir. Halefiyet, istisnai bir durumdur yani her durumda kabul edilemez. Halefiyet, borçlunun
iradesinden veya kanun hükmünden doğar.

TBK madde 127’de kanunda halefiyet olunabilen haller düzenlenmiştir;

“Alacaklıya ifada bulunan üçüncü kişi, aşağıdaki hâllerde ifası ölçüsünde
alacaklının haklarına halef olur:
1. Başkasının borcu için rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey üzerinde
mülkiyet veya başka bir ayni hakkı bulunduğu takdirde.
2. Alacaklıya ifada bulunan üçüncü kişinin ona halef olacağı, borçlu tarafından ifadan
önce alacaklıya bildirildiği takdirde.
Diğer halefiyet hâllerine ilişkin kanun hükümleri saklıdır.”

Halefiyetin sonuçları:

Kurtarıcı etki olarak; borçlu, alacaklıya karşı üçüncü kişinin ifada bulunduğu miktarda borcundan kurtulacaktır.

Üçüncü şahsın alacaklının yerine geçmesi; Alacaklının yerine ifada bulunan üçüncü kişi geçecektir. Bundan sonra borçlu, borunu halef olan üçüncü kişiye ifayla yükümlü olacaktır. Alacaklıya hangi şekil ve koşullarda ifa edecekmiş ise üçüncü şahsa da aynı şekil ve koşullarda ifada bulunmakla yükümlü olacaktır. Alacağı güvence altına alan teminatlardan (rehin ya da kefalet) halef olan üçüncü kişi de yararlanacaktır.