GABİN VEYA AŞIRI YARARLANMA KAVRAMI

05 Ağu GABİN VEYA AŞIRI YARARLANMA KAVRAMI

Gabin, karşı tarafın zor durumda kalmasında (müzayaka halinde) deneyimsizliğinden ya da düşüncesizliğinden yararlanılarak edimle karşı edim arasında bir orantısızlık meydana getirilmesidir. TBK’ ye göre;

“Bir sözleşmede karşılıklı edimler arasında açık bir oransızlık varsa, bu
oransızlık, zarar görenin zor durumda kalmasından veya düşüncesizliğinden ya da
deneyimsizliğinden yararlanılmak suretiyle gerçekleştirildiği takdirde, zarar gören, durumun
özelliğine göre ya sözleşme ile bağlı olmadığını diğer tarafa bildirerek ediminin geri verilmesini
ya da sözleşmeye bağlı kalarak edimler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteyebilir.
       Zarar gören bu hakkını, düşüncesizlik veya deneyimsizliğini öğrendiği; zor durumda
kalmada ise, bu durumun ortadan kalktığı tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde sözleşmenin
kurulduğu tarihten başlayarak beş yıl içinde kullanabilir.”

Teknik olarak gabinden söz edebilmemiz için söz konusu aşırı oransızlığın sözleşmenin kurulduğu zamanda bulunması gerekir.

Gabinin ilk şartı objektif şarttır: Edimle karşı edim arasında sözleşmenin kurulması esnasında aşırı bir oransızlık bulunması gerekmektedir.

Gabinin ikinci şartı sübjektif şarttır: Sübjektif şart aşırı oransızlığın özel bir durumdan yararlanılarak meydana getirilmesini ifade eder. Bu sübjektif şartlar; zor durumda olma ,tecrübesizlik ve düşüncesizlikten dolayı olabilir.

Gabinin bir diğer şartı da  sömürme kastıdır. Taraflardan diğerinin bu özel durumunu sömürme kastına sahip olması gerekir. Gabin sonucunda ise sözleşme iptal edilecektir.