DAVACININ TAZMİNAT TALEBİ İLE ORANTILI VE DAVALI ŞİRKETİN TİCARİ HAYATINI ETKİLEMEYECEK BİÇİMDE “TEDBİRDE ÖLÇÜLÜLÜK” İLKESİNE UYGUN BİR İHTİYATİ HACİZE KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ- YARGITAY KARARI

17 May DAVACININ TAZMİNAT TALEBİ İLE ORANTILI VE DAVALI ŞİRKETİN TİCARİ HAYATINI ETKİLEMEYECEK BİÇİMDE “TEDBİRDE ÖLÇÜLÜLÜK” İLKESİNE UYGUN BİR İHTİYATİ HACİZE KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ- YARGITAY KARARI

Yargıtay 21. Hukuk Dairesi Esas No:2015/13677, Karar No:2015/16643

MAHKEMESİ : Ermenek Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 11/02/2015
NUMARASI : 2014/510


Davalılar, davacılar tarafından açılan maddi ve manevi tazminat davasında yerel mahkemenin tensip kararı gereğince verilmiş olan ihtiyati tedbir kararlarına ilişkin itirazlarının kabulü ile tüm hak ve alacakları üzerine konulan tedbirin kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmeleri Ltd. Şti. vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan ve temyiz konusu hükme ilişkin dava, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hallerden hiçbirine uymadığından Yargıtay incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

1.Temyize konu karar, yerel mahkemenin 15.12.2014 tarihli niteliği itibariyle ihtiyati haciz kararıdır.
6100 sayılı HMK’nın 389. maddesine göre uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilmesi mümkün olup somut olayda mahkemece “…davalı şirketlerin menkul ve gayrimenkul malları ile 3213 sayılı yasanın 40 ve 41. Maddeleri çerçevesinde doğmuş hak edişlerin tamamı ile doğacak hak edişlerin %75’i ile sınırlı olmak kaydıyla ihtiyati haciz mahiyetinde ihtiyati tedbir talebinin kabulüne, doğacak hakedişlerinin 555.000,00-TL ile sınırlı olmak kaydıyla davalı şirketlerin TKİ Genel Müdürlüğü bünyesindeki hak ediş ve alacaklarına ihtiyati haciz mahiyetinde ihtiyati tedbir konulmasına, 555.000,00-TL’nin Ermenek Ziraat Bankası Şubesine dava dosyası üzerinden açılacak üçer aylık vadeli hesaba depo edilmesine,, …” karar verilmiş olup; yazılı karar niteliği itibariyle ihtiyati haciz kararıdır.
İhtiyati haciz kararına karşı davalıların itirazı üzerine mahkemece 11/02/2015 tarihli duruşmada verilen karar ile; “…İhtiyati tedbir kararlarına karşı davalı tarafın itirazlarının kısmen kabulüne,
Dava nedeniyle davalıların teminat mektubuna konulmuş olunan ihtiyati haciz niteliğindeki ihtiyati tedbir kararlarının kaldırılmasına, teminat mektupları dışında dava değeri ile sınırlı olmak üzere davalıların menkul ve gayrimenkul malları üzerindeki ihtiyati tedbir kararının aynen devamına, 
3. Şahıslar özel kişi, şirket, kurum nezdinde dava tarihi itibariyle davalıların doğmuş ve doğacak hak edişleri üzerindeki ihtiyati tedbir kararlarının dava değerinin %50 si ile sınırlı olmak üzere devamına, 
Fazlaya ilişkin istemin reddine,..” karar verilmiş, itiraz talebinin incelenmesine lişikin mezkur kararın davalı Ermenek Cenne Kömür İşletmeleri vekilince temyiz edilmesi üzerine, mahkemece 05.03.2015 tarihli ek karar ile Yargıtay İçtihatları Birleştirme Hukuk Genel Kurulu ‘nun 21/02/2014 tarih 2013/1 E. 2014/1 K. sayılı ilamıyla ihtiyati tedbir talebiyle ilgili olarak temyiz yoluna gidilemeyeceği gerekçesiyle temyiz isteminin reddine karar verilmiştir.
Mahkemece, 15.12.2014 tarihli “niteliği itibariyle ihtiyati haciz” kararına yanlış anlam verilmek suretiyle ihtiyati tedbir olarak nitelendirilmesi sonucunda temyiz isteminin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup mahkemenin 05.03.2015 tarihli ek kararının kaldırılarak işin esasına girilmesi gerekir.
2. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmeleri Ltd. Şti. aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine, 
3. Davacıların murisinin davalılardan Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmeleri Ltd. Şti. ile Has Şekerler Madencilik Enerji Nak. İnş. San. Tic. Ltd.Şti’ne ait maden işletmesinde 28.10.2014 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu vefat ettiği anlaşılmaktadır.
İİK’nun 257/1 maddesinde rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcu nedeniyle ihtiyati haciz istenebileceği açıklanmış iken 2. bentte vadesi gelmemiş borçtan dolayı hangi hallerde ihtiyati haciz istenebileceği açıklanmıştır.
Somut olayda, haksız bir fiile dayalı olarak bir zararın meydana geldiği açıktır. Sadece maluliyet oranı ve kusur durumu çekişmelidir. Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında tazmin yükümlülüğü olay tarihi itibariyle muaccel hale gelir. Bu durumda geçici hukuki koruma yollarından biri olan ihtiyati hacizde yakın ispat koşulu gerçekleşmiş olup, mahkemece davacının ihtiyati haciz isteminin hangi alacaklara ve taşınmaz veya taşınmazlara ilişkin olduğu somut olarak açıklatıldıktan sonra, davacının tazminat talebi ile orantılı ve davalı şirketin ticari hayatını etkilemeyecek biçimde “tedbirde ölçülülük” ilkesine uygun bir ihtiyati hacize karar verilmesi gerekirken, bu ilkelere uygun düşmeyecek biçimde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılardan Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmeleri Ltd. Şti. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Mahkemenin 05.03.2015 tarihli ek kararının kaldırılarak işin esasına girilmesine,
2-Yerel mahkeme kararının BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılalardan Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmeleri Ltd. İadesine, 15.09.2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.