ZAMANAŞIMI KESMEK İÇİN MALİYEDE YAPILAN 1 KURUŞLUK ÖDEMELERİN MAHİYETİ

MALİYENİN YAPTIĞI 1 KURUŞLUK ÖDEMELERİN ZAMANAŞIMINI KESMEMESİ

6183 sayılı Yasa m.103/1’de ödemenin zamanaşımını keseceği belirtilmiştir. Ancak bu maddeden anlaşılması gereken şey kısmen ödemedir. Zira kamu borcu ödenmiş ise zaman aşımından söz edilmez ancak kısmen ödenmiş ise kalan tutar için zamanaşımı süresi geçerli olacaktır. Bu yüzden kısmen ödeme zamanaşımını keser. 6183 sayılı Yasa m.103/1’de yazan “ödeme” ibaresinden bu yüzden kısmen ödeme anlaşılması gerekmektedir.

Amme borcu farklı kalemlerden oluşuyorsa kısmen ödenen tutar amme borcunda garameten taksim (orantılı bölüşüm) edilir. Ve kalan tutar için ödemenin yapıldığı yılı takip eden yılın başından itibaren 5 yıllık süre tekrar başlar.

Tahsil zamanaşımını kesmek amacıyla vergi işlemleriyle görevli memurların mükellef adına, mükellefin bilgisi dışında yaptıkları ödemeler zaman aşımını kesmemelidir. Sadece, idarece ve ödemeyi yapan memurlarca kestiği sanılmaktadır. Bu şekilde yapılan ödemeler 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na hem aykırıdır hem de suç teşkil etmektedir.

Danıştay 3.D. 04.03.2019 tarih ve Esas No; 2015/13617, Karar No: 2019/1485 sayılı kararında “davalı idarece ibraz edilen belgelerden, söz konusu vergi ve cezalara ilişkin düşük tutarlı tahsilatların da (1, 7 kuruş…vb.) olduğu görülmekle birlikte, söz konusu tahsilatların zamanaşımını kesmek için davalı idarece yapılan ödemeler olduğu, söz konusu ödemelerin tahsil zamanaşımını kesmeyeceği sonucuna varılmıştır.” denilmiştir.

Ayrıca kararda birkaç lira gibi çok düşük miktarlarda hayatın olağan akışına uygun düşmeyen bu ödemelerin kamu borçlusu tarafından yapılmış olamayacağı ve bu ödemelerin kamu idaresi tarafından yapıldığının kabulü gerektiği, bu ödemelerin borçlu tarafından yapılmış gerçek bir ödeme olmadığından, bu görünüşte ödemenin tahsil zamanaşımını kesmeyeceği ifade edilmiştir.

Danıştay 4. Dairesinin 26.01.2021 tarih ve E. 2016/6778, K. 2021/522 sayılı kararı ile onanan vergi mahkemesi kararında; Danıştay 3. Dairesinin 10.12.2018 tarih ve E. 2015/1632, K. 2018/7526 sayılı kararı ile onanan vergi mahkemesi kararında da benzer kararlar verilmiştir.

Benzer karar Danıştay 3. Dairesinin 29.11.2021 tarih ve Esas No: 2018/560, Karar No: 2021/5684 sayılı kararında da 0,1 TL tutarında ödemelerin iradeyle gerçekleştirilen ve borçtan kurtulma amacına yönelik rızai ödemeler olarak değerlendirilemeyeceği ve tahsil zamanaşımını kesmeyeceği yönündedir.

Görüldüğü üzere tahsil zamanaşımını kesmek amacıyla Amme İdaresi tarafından yapılan kısmi ödemeler Danıştay tarafından kabul edilmemektedir. Bu durumda borç zaman aşımına uğramış sayılmaktadır.

Bu şekilde zamanaşımına uğradığı anlaşılan borçlar için ödeme emri gelmiş olsa bile ödeme emrinin tebliğinden itibaren 15 gün içinde (6183 sayılı kanun m.58) yargıya götürülebilir.