Uygulamada “Mücerretlik İlkesi” ve “Hayatın Olağan Akışı” Kavramları 4

Bir başka olayda;

Davacı vekili “dava dilekçesi”nde özetle; “…Müvekkili limited şirketin tek ortaklı, 1.050.000,00 TL. sermayeli bir şirket olduğunu, dava konusu çek bedelinin ise 500.000,00 USD. (Türk lirası karşılığının “olay tarihinde” yaklaşık 3.200.000,00 TL.) olduğunu, müvekkili şirketin bu miktarda sermayesinin 3 katı kadar borçlanmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davalı şirket yetkilisinin, ihracat ve ithalat nedeniyle doğacak alacaklarını teminat altına almak amacıyla müvekkilinden çek istediğini, müvekkilinin davalı şirket yetkilisine, bedel kısmı boş olan dava konusu çeki imzalayarak verdiğini… 2015 yılında Rusya ile –bir Rus uçağının Türkiye’de düşürülmesi nedeniyle- yaşanan krizden dolayı müvekkilinin ihracatının durduğunu…., davalı şirket yetkilisinin bu boş çeki 500.000,00 USD. olarak doldurup icra takibine konu yaptığını,… taraflar arasında çek verilmesini gerektirir bir borcun bulunmadığını, davalının çek düzenlenmesine neden olacak temel ilişkiyi ispat etmesi gerektiğini…”  bildirmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; “…Dava konusu çekin kambiyo senedi olduğunu, illetten mücerret borç ödeme aracı olduğunu, çekin kayıtsız şartsız belli bir bedelin ödenmesi için yapılan havale niteliğini taşıdığını, bu nedenle ödeme aracı olduğunu, müvekkilinin yetkili hamil sayılacağını, ispat yükünün bu davada davacılara ait olduğunu, müvekkilinin taraflar arasındaki temel ilişkiyi ispat külfeti bulunmadığı gibi, dava konusu çekin nakit para borcunun ödenmesi için lehtar tarafından ciro yoluyla müvekkiline verildiğini, davacıların iddialarında belirttiği şekilde çekin verilmesinin dayanağını teşkil eder nitelikte taraflar arasında başkaca bir hukuki ilişkinin bulunmadığını, müvekkili ile davacılar arasında taşıma ilişkisinin de olmadığını, davacıların iddialarını kesin delillerle ispat etmek durumunda olduğunu…” savunarak “davanın reddine karar verilmesini”  istemiştir.

Mahkemece  “…Davalı takip alacaklısının çeki ciro yoluyla elde ettiği –‘dava konusu çeki ciro yolu ile ele geçirmiş olan davalının kötüniyetli olduğu’ konusundaki davacının tanıklarını dinlemeden, davalı ‘iyiniyetli’ kabul edilerek- , iyiniyetli hamil konumunda olduğu ve bu durumun aksinin davacı takip borçlusu tarafça ispat edilmediği, SMMM. Bilirkişisi tarafından düzenlenen raporda; tarafların ticari defterlerine dayalı olarak kendi aralarında ticari ilişkiyi doğrulayacak bir işlemin olmadığı, dava konusu çekin taraflara ait ticari defter ve muhasebe kayıtlarında olmadığının belirtildiği…” gerekçesiyle “davanın reddine”  karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi’nce “…davacılar tarafında ileri sürülen iddiaların kesin delillerle usulünce ispat edilememesine, dava ve takip konusu çekin davalının ticari defterlerine kaydedilmemiş olmasının onu hükümden düşürmeyeceği gibi mücerretlik niteliğini de etkilemeyecek olmasına, çekin mevcut bir borcun tasfiyesine yönelik ödeme aracı niteliği taşımasına göre – dava konusu çeki ciro yolu ile ele geçirmiş olan davalının kötüniyetli olduğu’ konusundaki davacının tanıklarının dinlemesini sağlamadan, davalı ‘iyiniyetli’ kabul edilerek- mahkemece verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle…. davacılar vekilinin tüm istinaf itirazlarının esastan reddine karar verilmiştir.”( …. Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi 21.09.2020 T. ……. )

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nce “…..İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik bulunmadığı….,Bölge Adliye mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına 26.05.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verilmiştir.” ( Yargıtay 11. HD 26.05.2022. T. ….)