TÜRK HUKUKUNDA KAMU VE ÖZEL HUKUKUN KARŞILIKLI ÖZELLİKLERİ

1- Üstünlük Olarak: Kamu Hukuku incelenirken taraflardan “devlet” üstün konumda tutulur. Buradan anlaşılır ki kamu hukuku özel hukuktan üstündür, özel hukukta ise kişiler arası eşitlik esası vardır.

2- Emredicilik Bakımından: Kamu hukuku emredici özelliktedir. Taraflar tersini kararlaştıramaz. Özel hukukta ise bir kısmı emredici olmakla beraber çoğu emredici kurallar değildirler ve taraflar kuralların aksini kararlaştırılabilir.

3- Kamu Yararı ve Özel Çıkar: Kamu hukukunun amacı kamunun yararıdır. Özel hukukta ise böyle bir şart yoktur. Temelinde kişilerin özel çıkarlarını gözetmek yatar, aslında bu da kamu yararına yarar sağlar.

4- Tek Yanlılık İki Yanlılık:  İdari sözleşmeler bir yana, kamu hukuku sözleşmeleri  tek yanlıdır. Kamu kişisinin iradesiyle sözleşme oluşur. Özel hukukta ise kimse zorla iradesini kabul ettiremez, karşılıklı ve iki yanlı irade beyanları vardır. Buna da irade serbestisi prensibi denir.

5- İcrailik: Kamu hukuku kararları icrai kararlardır. Kamu hukuku makamları işlemleri doğrudan icra ederler.

6- Hukuka Uygunluk Karinesi:  Kural olarak Kamu hukukunda hukuka uygunluk karinesi vardır. İptal edilinceye kadar hukuka uygun varsayılır. Özel hukukta ise neyin hukuka aykırı ve neyin uygun olduğu mahkemeye bağlıdır.

7- Re’sen Uygulama: Kamu hukuku kuralları re’den uygulanan kurallardır. Makamlar talebe ihtiyaç duymadan kararları uygularlar. Özel hukukta ise re’sen uygulama yoktur.(istisnalar olabilir)

8– Görevli Mahkeme: Türk hukuk sisteminde özel hukuk davalarına adli yargının mahkemelerinde bakılır. Bunlar asliye ve sulh hukuk mahkemeleridir.

Kamu hukukunda ise idari alandaysa idari mahkemeler ve Danıştay bakar. Vergi uyuşmazlıklarına da burada bulunan vergi mahkemeleri bakar. Ceza hukukuna ise adli yargıda bulunan ceza mahkemeleri bakar.

9-  Gelişmişlik: Kamu hukuku özel hukuka kıyasla, ceza hukuku hariç, daha çok yeni gelişmeye başlamıştır. Bu nedenle özel hukuka göre daha gelişmişliği geride sayılabilir. Gelişmekte olan bir hukuktur. Özel hukuk ise büyük gelişimler göstermiş ve gösteren bir hukuktur.