TİCARİ TEMSİLCİ NEDİR?

Ticari işletmenin faaliyet alanı ve iş hacmi tacirin işlerinde başka kişilerden yardım almasını gerektirebilir. Tacirin ticari işletmesi ile ilgili yardım aldığı bu kimselere tacir yardımcıları adını veriyoruz. Çalışma esaslarına göre tacir yardımcıları bağımlı tacir yardımcıları ve bağımsız tacir yardımcıları olarak ikiye ayrılır.

Bağımlı tacir yardımcıları; ticari temsilci, ticari vekil ve pazarlamacıdır.

Bağımsız tacir yardımcıları; acente, simsar ve komisyoncudur.

BAĞIMLI TACİR YARDIMCILARI

Bağımlı tacir yardımcıları, tacirin emir ve talimatları doğrultusunda işlerini yürütürler, çalışma saat ve usulleri tacir tarafından belirlenir ve sadece gerçek kişiler bağımlı tacir yardımcısı olabilir.

A-TİCARİ TEMSİLCİ

Ticari temsilci, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 547-550 maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Ticari temsilci

I. Tanımı ve yetki verilmesi

MADDE 547- Ticari temsilci, işletme sahibinin, ticari işletmeyi yönetmek ve işletmeye ilişkin işlemlerde ticaret unvanı altında, ticari temsil yetkisi ile kendisini temsil etmek üzere, açıkça ya da örtülü olarak yetki verdiği kişidir.

 

İşletme sahibi, ticari temsilcilik yetkisi verildiğini ticaret siciline tescil ettirmek zorundadır; ancak ticari işletme sahibinin ticari temsilcinin fiillerinden sorumluluğu, tescilin yapılmış olmasına bağlı değildir.

 

Ticari temsilci ataması tek taraflı irade beyanıyla olur. Kanun irade beyanını herhangi bir şekle tabii kılmamıştır. TBK’nın 547/2’ye göre temsilcilik yetkisini ticaret siciline tescil etmek zorunludur. Ticari temsilcinin atanmasından itibaren 15 gün içinde tescil yapılması gerekir. Ticari temsilcilik sıfatı tescil ile kazanılmaz yani tescil kurucu nitelikte değildir. Tescil 3. Kişileri durumdan haberdar etme amacı taşır.

II. Temsil yetkisinin kapsamı

MADDE 548- Ticari temsilci, iyiniyetli üçüncü kişilere karşı, işletme sahibi adına kambiyo taahhüdünde bulunmaya ve onun adına işletmenin amacına giren her türlü işlemleri yapmaya yetkili sayılır.

Ticari temsilci, açıkça yetkili kılınmadıkça, taşınmazları devredemez veya bir hak ile sınırlandıramaz.

TBK’nın 548/1 fıkrasında ticari temsilci işletmenin gayesine uygun her türlü işlemleri yapmaya yetkilidir. Kambiyo taahhüdünde bulunabilir, taşınmaz satın alabilir, ticari vekil atayabilir. TBK’nın 548/2 fıkrasında ise ticari temsilci özel olarak açıkça yetkili kılınmadıkça işletmeye ait taşınmazları devredemez ve bir hak ile sınırlayamaz.

III. Temsil yetkisinin sınırlandırılması

MADDE 549- Temsil yetkisi, bir şubenin işleriyle sınırlandırılabilir.

Temsil yetkisi, birden çok kişinin birlikte imza atmaları koşuluyla da sınırlandırılabilir. Bu durumda, diğerlerinin katılımı olmaksızın temsilcilerden birinin imza atmış olması, işletme sahibini bağlamaz.

Temsil yetkisine ilişkin yukarıdaki sınırlamalar, ticaret siciline tescil edilmedikçe, iyiniyetli üçüncü kişilere karşı hüküm doğurmaz.

Temsil yetkisine ilişkin diğer sınırlamalar, tescil edilmiş olsalar bile, iyiniyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez

Ticari temsilcinin yetkileri 549. Maddeye göre bir şubenin işleriyle veya birlikte temsil şeklinde sınırlamak mümkündür. Ticari temsilciye ilişkin sınırlamaların tescil edilmesi gerekir. Tescil edilmemesi durumunda iyiniyetli 3. Kişilere karşı temsil yetkisinin sınırlanması hüküm doğurmaz.

 

IV. Temsil yetkisinin sona ermesi

MADDE 550- Temsil yetkisinin verildiği ticaret siciline tescil edilmemiş olsa bile, sona erdiği tescil edilir.

Temsil yetkisinin sona erdiği ticaret siciline tescil ve ilan edilmediği sürece, bu yetki iyiniyetli üçüncü kişiler için geçerliliğini korur.

 

Temsil yetkisi azil, istifa, tacirin iflası veya ticari temsilcinin ölümü gibi hallerde sona erer. Temsil yetkisinin tescili zorunlu olduğu için temsil yetkisinin sona ermesi durumunda ticaret sicilindeki tescilin silinmesi gerekir.

 

Buraya tıklayarak diğer makale örneklerimize ve dilekçe örneklerimize ulaşabilirsiniz.