TİCARİ KİRA SÖZLEŞMELERİ

Her iki tarafın tacir olduğu kira sözleşmesi ilişkisinde taraflar tacir olduğu için yapılan iş, Türk Ticaret Kanunu’nu 4,5 ve 21. maddeleri gereğince ticari iş kabul edilir ve bu cihetle herhangi bir uyuşmazlıkta ticaret mahkemeleri görevli olur.

Konuyla ilgili birkaç Yargıtay kararı paylaşmak isteriz:

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi E. 2012/17480 K. 2013/629 T. 22.01.2013: “…Yasanın kamu düzenine ilişkin bu hükmünün görülmekte olan davalara da uygulanması gerekmektedir. Ancak, 6217 S.K. geç. 2. maddesi gereğince kiracısı tacir olan işyeri kiralarında, TBK.nun 346. maddesinin uygulanması sekiz yıl süreyle ertelenmiştir. Kiralananın işyeri olduğu ve buna bağlı olarak kiracının tacir olma ihtimali bulunduğundan, davalının tacir olup olmadığı üzerinde durularak sonucu dairesinde bir karar verilmesi gerekir…”

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi E. 2008/11519 K. 2009/720 T. 2.2.2009: “… Dava, kira alacağının tahsiline yönelik yapılan icra takibine vaki itirazın iptali talebine ilişkindir. Uyuşmazlık, kira alacağına avans faizi uygulanıp uygulanamayacağı noktasında toplanmaktadır. Avans faizi istenebilmesi için borçlunun tacir olması ve borcun da ticari işletmesi ile ilgili olması yeterlidir. Alacaklının da tacir olması gibi bir koşul yoktur. Dosya kapsamından, davalı kiracının anonim şirket olduğu ve dava konusu yeri de ticari amaçla kiraladığı anlaşılmaktadır. Davacı, kira alacağının avans faizi ile tahsilini talep etmesine rağmen yasal faize hükmedilmesi hatalıdır…”

Hukuk Dairesi 2015/1262 E. , 2015/5259 K.

-KARŞI OY-

Dava, işyeri sigorta poliçesine dayalı rücuen tazmin amaçlı itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, zarar gören işyerinin ticari işletme olduğu ve davalılarında bu işyerinin maliki bulunduğu gerekçesiyle davanın ticaret mahkemesinin görev alanında olduğuna işaretle görevsizlik kararı vermiş, Daire çoğunluğu işyerinin kiracısının davacının sigortalısı, malikinin ise davalılar olduğu, uyuşmazlığın kira sözleşmesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği bu durumda davanın HMK’nun 4/1-a maddesi gereğince Sulh Hukuk Mahkemesi’nin görev alınına girdiği gerekçesiyle kararı bozmuştur.
Daire çoğunluğunun 6102 Sayılı TTK’nun yürürlüğünden önce, fakat 6100 Sayılı HMK’nun yürürlüğünden sonra açılmış davalarla ilgili görevsizlik kararı gerekçesi yerindedir. Ancak, 6102 Sayılı TTK’nun yürürlüğünden sonra açılan davalar açısından görev sorunu ticari işletmelerle ilgili davalar için çözümlenmiş durumdadır. Zira; Anayasa’nın 142.maddesi gereğince mahkemelerin kuruluş, görev ve yetkilerinin kanunla düzenleneceği ilkesi gözetildiğinde, başlangıçta HMK’da düzenlenen görev ilişkisi, daha sonra yürürlüğe giren 6102 Sayılı TTK’da ticari işletmeler açısından Ticaret Mahkemeleri’nin mutlak görev alanına alınmıştır. TTK’nun 3.maddesi ile ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller ticari iş sayılmış, TTK’nun 4.maddesinin 1.fıkrası ile de her iki tarafında ticari işletmesi ile ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ticari dava sayılmış, anılan fıkranın son cümlesinde ise “ancak herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davaların” bundan istisna olduğu belirtilmiştir.
TTK’nun 3 ve 4.maddeleri ile açıklanan ticari iş ve ticari davaların görüleceği mahkeme ise yasanın 5.maddesinde Asliye Ticaret Mahkemesi olarak gösterilmiştir.
Görüldüğü gibi HMK’dan sonra, yürürlüğe giren ve ticari işletmeyi ilgilendiren ticari davalarda görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemeleridir. 6102 Sayılı Kanunun 4.maddesinde istisna olarak gösterilen işler arasında tacirler arası kira sözleşmelerine yer verilmediğinden önceki yasa olan HMK’nun 4/1-a maddesindeki düzenleme, ticari işletmeyle ilgili uyuşmazlıklarda görevsizlik kararına dayanak oluşturamaz.
O halde mahkemenin görevsizlik kararının onanması görüşüyle Daire çoğunluğunun aksi yöndeki bozma gerekçesine katılmıyorum.

Sena Doymuş