Tehiri İcra Nedir? (İcranın Geri Bırakılması)

Tehiri icra, diğer bir tanımla icranın geri bırakılması, borçluya karşı başlatılan ilamlı icra takiplerinde borçlunun başvurabileceği oldukça önemli bir kanuni yoldur. Takip borçlusu tarafından başlatılan tehiri icra işlemlerinin borçlu lehine sonuçlanması ile alacaklının başlattığı icra takibi durur.

Davayı kaybettiğini gören borçlu, borcunu rızası ile alacaklıya ödemiş olabilir. Bu halde normal olan, alacaklının artık ilamı icraya koymamasıdır. Fakat alacaklı alacağını almış olmasına rağmen ilamı icraya koyarsa, böyle kötü niyetli alacaklılar karşısında borçluyu korumak için, borçluya icra mahkemesinden icranın geri bırakılmasını isteme hakkı tanınmıştır. İcranın geri bırakılması için icra mahkemesine sadece ödeme halinde değil, borcun ertelenmiş veya zamanaşımına uğramış olması hallerinde de başvurabilir.

Tehiri İcra Talebi

Hakkında karar verilmiş bir dava dosyasının temyiz edilmiş olması icrasını kendiliğinden durdurmaz. İcrayı durdurmak isteyen borçlu dosyayı tehir-i icra talepli olarak temyiz edecek ve buna ilişkin prosedürleri yerine getirecektir. Aksi takdirde her ne kadar dosya temyize gönderilse dahi alacaklı icra takibi aşamasında haciz işlemine geçebilir. Tehir-i icra kararı alınan dava dosyası, Yargıtay ya da istinaf mahkemesinden dönene kadar icra işlemleri duracaktır. Uygulamada bu duruma icranın geri bırakılması denilir.

Burada inceleme konusu olan müessesenin teknik adı İİK madde 33’de belirtildiği şekliyle “İcranın Geri Bırakılmasıdır.”

İİK Madde 33 – İcranın Geri Bırakılması

İcra emrinin tebliği üzerine borçlu yedi gün içinde dilekçe ile icra mahkemesine başvurarak borcun zamanaşımına uğradığı veya imhal veya itfa edildiği itirazında bulunabilir. İtfa veya imhal iddiası yetkili mercilerce re ‘sen yapılmış veya usulüne göre tasdik edilmiş yahut icra dairesinde veya icra mahkemesinde veya mahkeme önünde ikrar olunmuş senetle tevsik edildiği takdirde icra geri bırakılır.

İcra emrinin tebliğinden sonraki devrede tahakkuk etmiş itfa, imhal veya zamanaşımına dayanan geri bırakma istekleri her zaman yapılabilir. Bunlardan itfa veya imhale dayanan istekler mutlaka noterlikçe re ’sen yapılmış veya tasdik olunmuş belgelere veya icra zaptına istinat ettirilmelidir.

İcra mahkemesi, geri bırakılma talebini reddettiği takdirde borçlu ancak istinaf veya temyiz yoluna başvuru süresi içinde alacağı karşılayacak nakit veya icra mahkemesince kabul edilecek taşınır rehin veya esham veya tahvilat veya taşınmaz rehni yahut muteber bir banka kefaleti göstermek şartıyla istinaf veya temyiz yoluna başvurabilir. Borçlunun yeter malı mahcuz ise veya borçlunun talebi üzerine istinaf veya temyiz yoluna başvuru süresi içinde yeter malı haczedilmişse bu fıkrada yazılı teminatı göstermeye lüzum yoktur.

Borçlu olmadığı parayı ödemek mecburiyetinde kalan borçlunun 72. madde mucibince istirdat davası açarak paranın geriye verilmesini istemek hakkı saklıdır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Sena Doymuş