TAŞINMAZLAR YÖNÜNDEN İNTİFADAN MEN KOŞULUNUN GERÇEKLEŞMESİ ARANACAĞI – 3 KATLI BİNANIN BULUNDUĞU ÇEKİŞMELİ TAŞINMAZDA TÜM PAYDAŞLARI BAĞLAYAN FİİLİ KULLANMANIN OLUŞUP OLUŞMADIĞININ BELİRLENMEDİĞİNE İLİŞKİN KARAR

T.C. YARGITAY

1.Hukuk Dairesi
Esas: 2015/3581
Karar: 2016/7039
Karar Tarihi: 09.06.2016

ECRİMİSİL DAVASI – TAŞINMAZLAR YÖNÜNDEN İNTİFADAN MEN KOŞULUNUN GERÇEKLEŞMESİ ARANACAĞI – 3 KATLI BİNANIN BULUNDUĞU ÇEKİŞMELİ TAŞINMAZDA TÜM PAYDAŞLARI BAĞLAYAN FİİLİ KULLANMANIN OLUŞUP OLUŞMADIĞININ BELİRLENMEDİĞİ – HÜKMÜN BOZULDUĞU

ÖZET: Davaya konu taşınmazlar yönünden sayılan istisnalar dışında intifadan men koşulunun gerçekleşmesi aranacak ve intifadan men koşulunun gerçekleştiği iddiası, her türlü delille kanıtlanabilecektir. 3 katlı binanın bulunduğu çekişmeli taşınmazda tüm paydaşları bağlayan fiili kullanma biçiminin oluşup oluşmadığı, oluşmuşsa çekişmeli bölümün kim veya kimlerin paylarına isabet ettiği ve kimler tarafından kullanıldığı, oluşmamışsa davacının kullanabileceği yer bulunup bulunmadığı, taşınmazda boş daire olup olmadığı ortaya konulmuş değildir. Hükmün bu sebeple bozulmasına karar verilmiştir.

(4721 S. K. m. 995) (YHGK 27.02.2002 T. 2002/3-131 E 2002/114 K.)

Dava ve Karar: Taraflar arasında görülen ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın, kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi … ‘nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

Dava, ecrimisile isteğine ilişkindir.

Davacılar, mirasbırakanları …’ın maliki olduğu 4802 ada 14 parsel sayılı taşınmazın davalı mirasçı tarafından uzun süredir kullanıldığı halde paylarına karşılık herhangi bir bedel ödenmediğini, ihtarname keşide ettikleri halde sonuç aldıklarını ileri sürerek, ecrimisile karar verilmesini istemişlerdir.

Davalı, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, iddianın sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Çekişme konusu kat irtifakı ya da kat mülkiyeti kurulu olmayan üzerinde 3 katlı binanın bulunduğu 4802 ada 14 parsel sayılı taşınmazın tarafların mirasbırakanı … adına kayıtlıyken ölümüyle mirasçıları olan davacı …, . ile davalı … ve dava dışı …adına intikal gördüğü kayden sabittir.

Hemen belirtilmelidir ki, dava konu taşınmazda taraflar paydaştırlar. Paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşlardan her zaman payına vaki elatmanın önlenilmesini ve/veya ecrimisil isteyebilir. Elbirliği mülkiyetinde de paydaşlardan biri öteki paydaşların olurlarını almadan veya miras şirketine temsilci atanmadan tek başına ortak taşınmazdan yararlanmasına engel olan ortaklar aleyhine ecrimisil davası açabilir. Ancak, o paydaşın, payına karşılık çekişmesiz olarak kullandığı bir kısım yer varsa açacağı ecrimisil davasının dinlenme olanağı yoktur. Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarına ve aynı doğrultudaki bilimsel görüşlere göre payından az yer kullandığını ileri süren paydaşın sorununu, kesin sonuç getiren taksim veya ortaklığın satış yoluyla giderilmesi davası açmak suretiyle çözümlemesi gerekmektedir.

Kural olarak, men edilmedikçe paydaşlar birbirlerinden ecrimisil isteyemezler. İntifadan men koşulunun gerçekleşmesi de, ecrimisil istenen süreden önce davacı paydaşın davaya konu taşınmazdan ya da gelirinden yararlanmak isteğinin davalı paydaşa bildirilmiş olmasına bağlıdır. Ancak, bu kuralın yerleşik yargısal uygulamalarla ortaya çıkmış bir takım istisnaları vardır. Bunlar; davaya konu taşınmazın kamu malı olması, ecrimisil istenen taşınmazın (bağ, bahçe gibi) doğal ürün veren yada (işyeri, konut gibi) kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olması, paylı taşınmazı işgal eden paydaşın bu yerin tamamında hak iddiası ve diğerlerinin paydaşlığını inkar etmesi, paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belirli bulunması, davacı tarafından diğer paydaşlar aleyhine daha önce bu taşınmaza ilişkin, elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi, ecrimisil ve benzeri davalar açılması veya icra takibi yapılmış olması halleridir. Bundan ayrı, taşınmazın getirdiği ürün itibariyle de, kendiliğinden oluşan ürünler; biçilen ot, toplanan fındık, çay yahut muris tarafından kurulan işletmenin yahut, başlı başına gelir getiren işletmelerin işgali halinde intifadan men koşulunun oluşmasına gerek bulunmamaktadır.

Yine paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belli bulunması durumunda, davacı paydaş tarafından davalı paydaş aleyhine bu taşınmaza ilişkin elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi, ecrimisil ve benzeri dava açılması hallerinde yine intifadan men koşulu aranmaz.

Bu nedenle, davaya konu taşınmazlar yönünden sayılan istisnalar dışında intifadan men koşulunun gerçekleşmesi aranacak ve intifadan men koşulunun gerçekleştiği iddiası, her türlü delille kanıtlanabilecektir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 27.02.2002 gün ve 2002/3-131 E, 2002/114 K sayılı ilamı)

Somut olaya gelince; 3 katlı binanın bulunduğu çekişmeli taşınmazda tüm paydaşları bağlayan fiili kullanma biçiminin oluşup oluşmadığı, oluşmuşsa çekişmeli bölümün kim veya kimlerin paylarına isabet ettiği ve kimler tarafından kullanıldığı, oluşmamışsa davacının kullanabileceği yer bulunup bulunmadığı, taşınmazda boş daire olup olmadığı ortaya konulmuş değildir.

Hâl böyle olunca, yukarıda değinilen ilkeleri kapsar biçimde araştırma ve inceleme yapılması, tarafların bildirdikleri tüm delillerin toplanması, yerinde uzman bilirkişiler aracılığıyla keşif yapılarak tüm paydaşları bağlayan fiili kullanma biçiminin oluşup oluşmadığının, oluşmuş ise kimin nereyi kullandığının belirlenmesi, fiili kullanma biçimi oluşmamışsa davacının payına karşılık taşınmazda kullandığı veya kullanabileceği yer bulunup bulunmadığının ya da taşınmazın tümünün davalı tarafından kullanılıp kullanılmadığının, taşınmazda boş daire olup olmadığının kuşkuya yer bırakmayacak şekilde saptanması, varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik soruşturmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.

Sonuç: Davalının temyiz itirazları belirtilen nedenler ile yerindedir. Kabulüyle, hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK’un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 09.06.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.