TANIK NE DEMEKTİR? TANIKLIK YAPMAK ZORUNLU MUDUR?

Tanık (Şahit) Nedir, Ne Demektir?

Tanık, diğer bir ifade ile şahit; davaya konu edilen olay hakkında bilgisi ve görgüsü olduğu bilinen ancak davacı veya davalı olarak taraf olmayan kişilerdir.

Tanıklık Yapmak Zorunlu Mu? Tanık Olarak Çağrıldım, Gitmek Zorunda Mıyım?

Kural olarak tanıklık yapmak zorunludur. Yani tanık olarak çağrıldığınızda gitmek zorundasınız. Tanık olarak ifadenizi Cumhuriyet savcısına, hakime veya mahkemeye gelmek suretiyle verebilirsiniz. İfadenizi verirken davaya konu edilen olayı bildiğiniz kadarıyla anlatmak, doğru söylediğinize dair de yemin etmek zorundasınız. Kanunda belirtilen bazı istisnai hallerde ise tanıklık yapmaktan çekinerek ifade vermeyebilirsiniz.

Tanıklıktan Çekinme Halleri Nelerdir? Hangi Durumlarda Tanıklıktan Çekinebilirim?

Yukarıda da değindiğimiz gibi kural olarak tanıklık yapmak zorundasınız ve bu zorunluk kanuna dayanmaktadır. Ancak sizden, akrabanızın veya bir yakınınızın zararına olacak şekilde ifade vermeniz istenemez. Kaldı ki vereceğiniz bu ifadenin koruma amacı güdeceği düşünülerek güvenilir olup olmadığı da ayrı bir tartışma konusudur. Bu sebeplerle kanun, bazı hallerde bazı kişilere tanıklıktan vazgeçme, çekinme imkanı tanımıştır.

Kimler Tanıklık Etmekten Çekinebilir? Hangi Hallerde Tanıklık Yapmama Hakkım Var?

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 247 ve devamındaki maddeler uyarınca aşağıdaki hallerde tanıklıktan çekinebilirsiniz. Hukuk davalarında davalının veya davacının, ceza davalarında ise sanığın veya şüphelinin;

• Nişanlısı,
• Aralarında evlilik birliği kalmamış olsa dahi yani boşanmış olsalar dahi eşi,
• Annesi, babası, çocuğu, torunu, babaannesi, anneannesi, dedesi yani alt ve üst soyu,
• Arasında evlatlık bağı bulunanlar,
• Hukuk davalarında üçüncü derece, ceza davalarında ise ikinci derece de dahil olmak üzere kan ve kayın hısımları yani amcası, dayısı, halası, teyzesi ve eşinin aynı derece akrabaları.

Şahit Olmadığım veya Bilmediğim Bir Olay İçin Şahit Olarak Gösterildim, Ne Yapmam Gerekir ?

Uygulamada davaya taraf olanlar genellikle tanıdığı birçok kişiyi olayla ilgisi alakası olsun olmasın tanık olarak göstermektedir. Bu noktada ne yazık ki yapabileceğiniz bir şey bulunmamaktadır. Size gelen tebligattaki gün ve saatte mahkeme salonunda hazır olarak olay veya konu hakkında bir şey bilmediğinizi ve doğruyu söylediğinize dair yemin ettiğinizi belirtmeniz yeterli olacaktır. Yaptığınız harcamaların dışında işinizden alıkoyduğunuz göz önünde bulundurularak size cüzi bir miktarda da olsa ücret ödenebilmektedir.

Tanıklık İçin Yaptığım Yol, Beslenme, Konaklama ve Benzeri Giderler Ne Olacak?

Başka bir şehirden veya uzak bir mesafeden geldiğiniz göz önünde bulundurularak yapmış olduğunuz yol, beslenme, konaklama ve benzeri giderleri mahkemede belirtmek suretiyle talep edebilirsiniz. Yasanın size tanıdığı bu kolaylıktan yararlanmak istiyorsanız yapmış olduğunuz giderleri gösteren belgeleri sunmanız gerekmektedir.

Şahit Olarak Gösterildim Gitmek Zorunda Mıyım? Gitmezsem Ne Olur?

Tanık olarak gösterildiğiniz davaya belirtilen gün ve saatte gitmemeniz durumunda hakkınızda zorla getirilme kararı çıkarılacaktır. Bir sonraki duruşma günü polis veya jandarma tarafından zorla getirilecek, zorla getirilmenizden dolayı doğabilecek masrafları da ödemekle yükümlü kılınacaksınız.

İşim Nedeniyle Gidemiyorum, Şahitlik Yapmak İçin Vaktim Yok, Ne Yapabilirim?

İş yoğunluğunuz veya sağlık problemlerinizden ötürü şahitlik yapmak için belirtilen gün ve saatte müsait olmayabilirsiniz. Bu ve benzeri durumlarda sizi çağıran mahkemeye yazılı olarak mazeretinizi sunmanız sizin yararınıza olur. Size gelen mahkeme kağıdında yani tebligatta sizi çağıran mahkeme ve ilgili dosya numarası yazmaktadır. Bu hususları ve mazeretinizi bulunduran bir dilekçeyi mahkemeye sunmanız ve mahkemenin de mazeretinizi kabul etmesi durumunda tanık olarak gitme yükümlülüğünüzden kurtulmuş oluyorsunuz. Fakat şiddetle belirtmek isteriz ki sunulan her mazeret kabul edilmemektedir. Mazeretinizi sunarken izah edici, ayrıntılı ve tutarlı beyanlar kullanmanızı öneririz. “Çok yoğunum, o gün işim var, yorgunum” tarzı mazeretler sizin de hak vereceğiniz üzere kabul görmemektedir.

Tanıklık Yaparken Ne Anlatacağım, Ne Söylemem Gerek, Ne Yapmalıyım?

Tanıklık hususuyla ilgili en kolay kısım ise ne biliyorsanız onu anlatmanızdır. Yapmanız gereken hiçbir hukuki işlem, kullanmanız gereken hiçbir hukuki kelime bulunmamaktadır. Arkadaşınıza olayı nasıl anlatıyorsanız mahkeme huzurunda da hakime olayı aynı şekilde anlatmalı, yalan söylemekten kaçınmalısınız. Bunların yanı sıra dikkat etmeniz gereken en önemli husus; kimlik kartınızı yanınıza almayı unutmayın.

Yalancı Şahitlik Yapsam Ne Olur? Yalancı Şahitliğin Cezası Var Mı?

Yalancı şahitlik Türk Ceza Kanunları kapsamında suç olarak kabul edilmiştir. Hakim, beyanlarınızdan şüphelenir ve yalan söylediğinize, yalancı şahitlik yaptığınıza kanaat getirirse hakkınızda yasal işlem başlatılması için Cumhuriyet savcılığına bildirimde bulunabilir. Yapılacak olan soruşturma ve yargılama hapis cezası ile cezalandırılmanıza kadar gidebilir. Bu hususun adli sicilinize yani sabıka kaydınıza işlenmesinin yanı sıra karşı tarafa tazminat ödemekle de yükümlü kılınabilirsiniz.