Nasıl Hakaret Davası Açarım ?

Hakaret Davası ve “Hakaret” unsurunun açıklanması 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 125-131.maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Öncelikle hakaret suçunun oluşup oluşmadığının tespitini yapmak gerekirse kanunlara göre şu durumlarda bir hakaretin  varlığından bahsetmek mümkündür: Bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek ve zarara uğramasını sağlayabilecek nitelikte somut bir fiil ya da olgunun varlığı aynı zamanda isnat etmek ya da sövmek sureti ile yine aynı şekilde bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırıda bulunmak hakaretin varlığını doğuran öğelerdir.

Hakarete konu olan duruma birkaç örnek vermek gerekirse;

Bir kişiye açık açık “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “geri zekalı”, “aptal”, “hayvan”, “müsvedde” vs. gibi sözler söylemek hakaret suçunu oluşturur.

Aksayarak yürüyen birine “Allah’ın topal adamı” demek, gözü görmeyen birine “kör herif” demek hakaret suçunu oluşturur.

Bir kişiye “sen benim eşyalarımı çaldın” denildiğinde, bu olgu ispatlanırsa hakaret suçu oluşmaz. Fakat, daha önce işlediği bir hırsızlık suçundan sabıkalı olan kişiye, “sen hırsızsın” demek hakaret suçuna vücut verir.

Hakaret suçunun sadece söz ile gerçekleştirilmesi gerekmez hakaret suçu niteliğindeki fiil yazı, şekil, görüntü, el işareti veya mimiklerle de işlenebilir. Misal, bir kişinin çalışma masasına insan dışkısı koymak hakaret suçudur.

Dilekçe hakkı ve eleştiri, basının haber yayımlama hakkı, iddia ve savunma dokunulmazlığı kapsamında söylenen söz ve yapılan davranışlar hakaret suçunu oluşturmaz.

Hakaret Suçunun Cezası

Bir kişiye uygulanan hakaretin cezası yasalar ile belirlenmiştir. İşbu ceza Türk Ceza Kanunu’nun 125/1.maddesine göre 3 aydan 2 yıla varan hapis cezası ya da bu süreye uygun para cezası şeklinde verilmektedir.

Kamu Görevlilerine Karşı İşlenen Hakaret Suçları: Bir istisnası olarak hakaretin bir memura karşı ve bu memurun görevi çerçevesinde işlendiği  örneklerinde ise bu ceza en düşük 1 seneden başlamaktadır.

Hakaret davalarında cezayı arttıran (nitelikli haller) diğer nedenler ile birlikte hakaret davalarında uygulanan diğer istisnalar ise şu şekilde sıralanabilir:

Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerin açıklanmasından, değiştirilmesinden, yaymaya çalışılmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı işlenen hakaret suçlarında ve kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerler aracılığı ile yapılan hakaret suçlarında verilecek ceza 1 yıldan başlamaktadır.

Hakaretin alenen açıkça işlendiği tespit edildiği durumlarda ceza 1/6 oranında arttırılmaktadır.

Davaya konu olan hakaret suçu eğer haksız bir fiile karşı tepki olarak işlenmişse verilecek cezanın 1/3’ine indirilmesine karar verilebilir. Ayrıca Türk Ceza Kanunu’nun 129.maddesinde yazılı durumlarda müşteki sanığın hiçbir suç almaması öngörülmüştür. Örnek vermek gerekirse bir kişinin kasten yaralama suçuna tepki olarak hakaret suçu işlemesi durumunda bu hakaret suçundan ceza verilmez.

Mağdurun yüzüne karşı hakaret suçunda, mağdurun hakaret içeren söz veya davranışları o an öğrenmesi yeterlidir. Mağdura telefon, mail, mektup, sms vs. gibi iletişim yöntemleri kullanılarak yapılan hakaret de mağdurun direk yüzüne karşı yapılmış sayılır. Mağdurun bu iletişim araçlarıyla kendisine yapılan hakareti öğrenmesi hakaret suçunun oluşması için yeterlidir.

Mağdurun yokluğunda hakaret suçu, hakaret edenin söz ve davranışlarını en az 3 kişinin öğrenmesiyle oluşabilir. Hakaret edilen ortamda mağdurun olmadığı hallerde yani gıyabında kanun hakaret teşkil eden fiilin 3 kişiyle ihtilat halinde işlenmesi şartını aramaktadır. Söz konusu üç kişiye hakaret edenin kendisi dahil değildir. Üç kişinin aynı yerde olması şart değildir, önemli olan üç kişinin hakareti öğrenmesidir. Örneğin, bir bahçe boşluğunda mağdura gıyabında, “o adam şerefsiz, namussuz” diye bağıran bir kişinin sözlerini kendi evlerinde oturan  diğer komşular duyduğunda hakaret suçu gerçekleşmiş olur.

Karşılıklı Hakaret Halinde Ceza: Aynı şekilde eğer hakaret suçu karşılıklı olarak iki taraf tarafından da gerçekleştirilmişse bu durumda da bir suç verilmediği ya da verilen suçun 1/3 oranında azaltılacağı öngörülmüştür.

Hakaret Davası İçin Başvuru                                                           

Hakaret davalarının işleme koyulabilmesi için hakaretin gerçekleşmesinden sonra 6 ay içerisinde Cumhuriyet Başsavcılığına bir dilekçe yazılarak veya kollukta ifade vererek şikayetçi olunması gerekmektedir.Ancak hakaret suçunun nitelikli halleri şikayete tabi değildir. Bu nedenle herhangi bir şikayet süresi sınırlaması yoktur. Suçun nitelikli hallerinin işlenmesi halinde cumhuriyet savcılığı resen soruşturma açar. Örnek dilekçe metni internet sitemizde yer almaktadır.