Nafaka Nedir?
Nafaka, boşanma netiesinde ekonomik olarak sıkıntıa düşeiek tarafn geçimi için karşı
taraftan ekonomik gücü oranında süresiz olarak talep edebileceği ödemedir. Ekonomik
olarak sıkıntıya düşecek eşe nafaka bağlanmasında nafaka yükümlüsünün kusuruna bakılmaz.
Ancak nafaka alacak eşin boşanmaya sebep olan olaylarda daha az kusurlu olması gerekir.
Nafaka Çeşitleri Nelerdir?
Tedbir Nafakası
Yoksulluk Nafakası
İştirak Nafakası
Yardım nafakası
olmak üzere dört çeşit nafaka vardır
Tedbir Nafakası
Eşlerinde boşanma davası açmasından sonra dava dosyası önüne gelen Aile Mahkemesi
hakimi bazı konularda re ’sen yani herhangi bir talep olmaksızın kendiliğinden kararlar almak zorundadır. Bunlardan birisi de boşanması sonrası tarafların geçimlerini nasıl sağlayacağıdır.
Boşanma davasının açılmasından sonra, boşanma davasının devamı boyunca geçimi için
ihtiyaç duyacak eşe diğer eşin ödemesine mahkemece karar kılınan nafaka türüne tedbir
nafakası denilmektedir. Tedbir nafakası, boşanma davası sonucunda verilecek olan kararın
kesinleşmesine kadar sürer. Bu nafaka, mahkemece ara karar olarak verilir ve ödenmemesi
halinde icra takibi ile tahsil edilebilir. Tedbir nafakasının verilmesi açısından erkek-kadın
arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Yani bilinenin aksine ihtiyaç duyması halinde
erkek lehine de tedbir nafakasına hükmedilebilir. Bu nafaka kusur durumu göz önünde
bulundurulmaksızın ihtiyacı olan eşe verilir. Yani aldatma, terk vb hareketleriyle boşanmaya
sebep olan eş lehine de dava devamınca tedbir nafakasına hükmedilebilir
Yoksulluk Nafakası
Bu nafaka, boşanma kararıyla beraber gereksinim duyan eş lehine diğer eşin ödenmesi karar
verilen nafaka ödemesidir. Yoksulluk nafakasının eş lehine hükmedilebilmesi için nafaka
bağlanacak eşin diğerinden daha az kusurlu olması gerekir.
İştirak Nafakası
İştirak nafakası, boşanma davası sonucunda verilen boşanma kararıyla, ortak çocuğun
velayet kendisine verilmeyen eşin, velayet hakkı kendisine verilen eşe, ortak çocuğun
eğitimi, bakımı vb masrafları için ödemesi gereken para olarak adlandırılmaktadır. Doktrinde iştirak nafakasına çocuk bakım nafakası adı da verilmektedir. Bu nafaka türü, açılan boşanma davasında hakimin tedbir olarak karar vermesiyle başlar ve ortak çocuğun ergin olmasına yani 18 yaşına kadar devam eder.
Yardım Nafakası
Yardım nafakası, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’muzun 364 vd maddelerine göre yardım
edilmediği zaman yoksulluğa düşecek yakın akrabaların geçimi için gereken yardım talebidir. 18 yaşını doldurmuş ancak üniversite eğitimine devam eden çocuk da yardım nafakası olarak adlandırılan bu nafakayı alabilir.
Nafaka Miktarı Nasıl ve Neye Göre Belirlenir?
Verilecek olan nafaka miktarının belirlenmesi açılan boşanma davasına bakan hakimin
takdirindedir. Hakim nafaka miktarına hükmederken tarafların ve ortak çocukların ekonomik ve sosyal durumlarını gözeterek karar verecektir.
Nafakanın Artırılması ve Kaldırılması?
Hakim tarafından belirlenmiş olan nafaka, kararda belirtilmiş bir oran varsa bu orana göre
artırılır. Kararda böyle bir oran olsa bile ekonomik ve sosyal durumların değişmiş olması
durumunda nafakanın artırılmasına, azaltılmasına ve kaldırılmasına da her zaman karar
verilebilir. Ancak böyle bir karar verilebilmesi için yine mahkemece başvurmak ve bu konuda karar almak gerekmektedir.
Nafakanın Ödenmemesinin Sonuçları Nelerdir?
Hükmedilen nafakanın ödenmemesi halinde 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 344
Maddesine göre 3 aya kadar tazyik hapsidir. Tazyik hapsinin uygulanmaya başlamasından
sonra nafaka borçlusu borcunu öderse tahliye edilir.
Nafakayı ödemeyen borçlu, nafakanın kaldırılması veya azaltılması için dava da açabilir. Bu
davada ki iddiaları göz önünde bulundurularak verilen tazyik hapsinin uygulanması açılan bu davaların sonuna bırakılabilir.
Nafakanın ödenmemesi halinde borçlunun karşı karşıya kalabileceği diğer bir durum ise
yukarıda da bahsedildiği üzere icra takibidir. Nafaka alacakları 2004 Sayılı İcra ve İflas
Kanunu’nun 206 Maddesine göre birinci sıradaki alacak niteliğinde kabul edilmiştir.
Nafaka Borcu Sebebiyle Emekli Aylığı Haczedilebilir mi?
Emekli aylığının haczedilebilmesi için 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunu’nun 93 maddesine göre kural gereği borçlunun izni gerekir. Ancak bu kuralın
istisnası nafaka borçlarıdır. Yani anılan bu hükme göre, emekli aylığı nafaka borcu sebebiyle
haczedilebilir.