Nafaka Artırımı Davası Nedir, Nasıl Açılır?

Nafaka Artırımı Davası Nedir?

Nafaka artırımı davası, nafakanın değişen ekonomik şartlar ve ihtiyaçlar sebebiyle nafaka alacaklısı bakımından artık gerekli masrafları karşılayamaması halinde lehine nafaka alacaklısı tarafından nafaka borçlusuna açılan davayı ifade etmektedir.

Mahkemece hükmedilen nafaka kararları kesin hüküm niteliğinde değildir. Bu sebeple nafaka miktarı, koşullar uygun olup talep edildiğinde yine mahkeme tarafından artırılabilmektedir. Zaman içinde değişen ekonomik şartlar ve enflasyon kaybı gibi sebeplerle nafaka miktarının yetersiz kalması olağandır. Mahkemeye haklı sebeple artırım talebinde bulunan taraf, nafaka artırım davası açarak nafaka artırabilecektir.

Nafaka Artırımı Davası Hangi Şartlarda Talep Edilir?

Nafaka artırımı talep edebilmek için yasal olarak belirlenen sebeplere uygun şartların varlığı ve bu şartların mahkemede öne sürülüp kanıtlanması gerekmektedir.
Ekonomik koşullar sebebiyle verilmekte olan nafakanın, nafaka alacaklısına yeterli gelmemesi şartı ile dava açılabilir.
Tarafların mali durumlarının değişmesi ve hakkaniyetin gerektirdiği hâllerin var olması gerekmektedir.
Nafaka artırımı talebinde bulunacak kişi nafaka alacaklısı olmalıdır.
Nafaka Artırımı Davası Nasıl Açılır?
- Nafaka artırımı talep edecek nafaka alacaklısı, yaşadığı yere bağlı konumda olan Aile Mahkemesi’ne talepte bulunur.
- Nafaka artırım talepli dava dilekçesini ve beraberindeki belgeleri ibraz eder
- Nafaka artırımı için gerekli olan harç ve giderleri mahkeme veznesine yatırır.
- Mahkemece her iki tarafın ekonomik durumu araştırılır ve hukuki deliller ele alınır.
- Nafaka artımı talebini haklı gösterecek deliller mutlaka mahkemeye sunulmalıdır. Örneğin; müşterek çocuğun özel okul kayıt belgeleri, sağlık ile ilgili masrafları ve diğer ihtiyaçlarını gösteren belgeler veya nafaka alacaklısının iş gücünü kaybettiğine dair belgeler.
Nafaka Artırımı Davası Hangi Hallerde ve Kimlere Karşı Açılabilir?
- Nafaka artırımı davası, nafaka miktarının tarafların müşterek çocuklarının ve nafaka alan kişinin masraflarını karşılamaması halinde nafaka alacaklısı tarafından nafaka borçlusuna açılır.
- Nafaka borçlusunun ekonomik durumunda olumlu değişmeler olması ve nafaka alacaklısı eski eşin maddi durumunun önemli derecede güçleşmesi halinde nafaka alacaklısı tarafından açılabilir.
- Zamanla değişen enflasyon ve alım gücünün azalması sebebiyle nafaka alacaklısının giderleri karşılayamaması halinde talep edilebilir.
- Müşterek çocuğun özel okula başlaması, yeni bir kursa yazılması gibi sebeplerle ihtiyaçlarının artması halinde nafaka artırımı talebinde bulunulabilir.
- Bir sağlık problemi nedeni ile işe gidemeyen veya çalışma gücü azalan nafaka alacaklısı, ihtiyaçlarını karşılamıyorsa artırım davası açabilir.
- Nafaka alacaklısının pahalı bir tedaviyi gerektiren hastalığının ortaya çıkması gibi haklı nedenlerle artırım talep edilebilir.
Nafaka Artırımı Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

            Nafaka artırım davasında görevli mahkeme, Aile Mahkemesidir. Yargı çevresinde aile mahkemesi bulunmuyor ise Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir.

            Nafaka artırım davasında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri yer yönünden yetkili mahkemedir. Bu husus Türk Medeni Kanunu’nun 177. maddesinde düzenlemiş olup “Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.” denmiştir. Buna göre her nafaka alıcısı, yaşadığı yerleşim yerine bağlı konumda olan Aile Mahkemesine, nafaka artırımı için dava talebinde bulunabilecektir.

Nafaka Artırımı Davası Süresi Nedir?

            Nafaka artırım davası için kanunda belli bir süre öngörülmemiştir. Nafaka artırım davası açılabilmesi için mevcut koşulların oluşması ve durumun hakkaniyeti gerektirmesi yeterlidir. Mahkemece nafakaya hükmedildikten sonra ekonomik şartların değişmesi ve nafaka alacaklısının değişen mali şartlarla ihtiyaçlarını karşılamaması yeterlidir. Bu durum oluşması için belli bir süre geçmesi aranmaz.

Nafaka Artırımı Davasında Ödenecek Harç Ne Kadardır?

            Nafaka artırım davalarında harç, nisbi harca tabidir. Davanın nisbi harca tabi olması, nafakanın miktarına göre harcın değişkenlik göstermesi anlamına gelmektedir. Bu nedenle nisbi harç, davada söz konusu nafakanın miktarına göre değişecektir.

Nafaka Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?

            Nafaka miktarı, davacının ekonomik ihtiyaçlarına ve davalının maddi durumuna göre mahkemece takdir edilmektedir. Nafaka artış oranları mahkeme tarafından, Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranlarına göre belirlenmektedir. Ancak mahkeme bu oranla bağlı değildir. Nafaka alacaklısı ve borçlusunun ekonomik hali ve durumları her somut olaya göre farklılık göstereceğinden mahkemeni belirli nafaka artış oranının üzerinde bir nafaka artımı yapması mümkündür.

            Ayrıca taraflar, mahkemece nafakaya hükmedildiğinde, nafaka bedelinin sonraki yıllardaki artış oranının da belirlenmesini mahkemeden talep edebilmektedir. (TMK 176/ 5) Bu şekilde nafaka alacaklısı, daha sonra nafaka artımı davası açmak yerine önceden artış oranının belirlenmesini isteyebilecektir.