MOBBİNG NEDİR

 Genel anlamıyla iş ortamında maruz kalınan sözle veya davranışla dışa vurulan psikolojik tacizi ifade eden mobbing, alay etme, topluluk içinde küçük düşürme ya da makul sınırların çok üstünde çalıştırma gibi biçimlerde kendini gösterebilir. Özellikle hiyerarşik yapılarda gücü elinde bulunduran veya yetki sahibi kişilerden diğerlerine yönelen ve uzun süre maruz kalındığında kişilerde anksiyete ve panik bozukluklarına yol açabilen mobbing, kişinin ruhsal sağlığı için muhakkak ortadan kaldırılması gereken bir dış etkendir. 

İş yerinde mobbing sürecine maruz kalanların mobbing davası açmadan önce öncelikle mobbinge uğradıklarını tanımlamak ve kesinleştirmek durumundadır, aksi takdirde mobbing davası sonuçları bakımından istenilen sonuç elde edilemeyebilir ve çalışan daha çok zarara uğrayabilir. Mobbing davası açmak isteyen kişi  öncelikle mobbingi oluşturan temel unsurlara maruz kalıp kalmadığını belirlemek durumundadır. Bu unsurlar:

İş yerinde çalışanın mesleki yeterliliği sorgulanıyorsa,

Çalışana güvenilmediği belirtiliyor ve hissettiriliyorsa,

Bilinçli ve kasti olarak bitirilmesi mümkün olmayan bir iş verilip tamamlanması isteniyorsa,

İş yerinde normal koşullar altında çalışanın bilmesi gereken fakat çalışandan gizlenen bir bilgi varsa,

Çalışan görmezden geliniyor, diğer çalışanlar tarafından dışlanıyor ve genel olarak iş ortamından soyutlanıyorsa,

Çalışanın yetkileri kısıtlanıyor ve iş tanımında olumsuz yönde bir değişikliğe gidilmişse çalışan genel olarak mobbinge maruz kalıyor demek mümkün olmakta.

Bütün bu psikolojik baskılar çalışanın kendini çaresiz, özgüvensiz ve işe yaramaz hissetmesi için yapılmakta ve tazminat verme prosedürlerinden kaçınmak için kendiliğinden istifa etmesi için sürdürülmektedir.

 

                                           MOBBING DAVASI

Mobbing davası manevi tazminat amacıyla açılmak isteniyorsa davayı açmadan önce iş yerinde mobbinge maruz kalan kişinin, bu durumu haklı nedenle fesih sürecinde kullanabildiği belirtilmesi gerekmektedir. İşverenin işçinin ruh ve vücut dokunulmazlığını koruma altına alma yükümlülüğünün bulunması nedeniyle iş yerinde mobbing mağduru olan kişiler bu durumu işverene bildirerek işverenin de gerekli önemleri almasını zorunlu kılmalıdır. Aksi takdirde, mobbing davası açmak isteyen çalışan açısından iş sözleşmesi haklı nedenle fesih edilebileceği gibi haklı nedenle iş sözleşmesi feshi sonrasında kıdem tazminatı da alınabilmektedir. Özetle, mobbing davası kıdem tazminatı sonucunu beraberinde getirebilen bir dava sürecidir.

Mobbing davası açmak isteyen kişi, mobbing uyguladığını iddia ettiği işverenin ikametgahının bulunduğu mahkemeye ya da ilgili iş yerinin bağlı olduğu iş mahkemesine dava açabilmektedir. Bununla birlikte mobbing davası iş yeri özeline açılabileceği gibi doğrudan mobbing uygulanan kişi özelinde de açılabilmektedir.

Mobbing davası yetkili mahkeme tarafından görülmeden önce açıklayıcı bir dilekçe hazırlanmalı ve mahkemeye teslim edilmelidir. Bu dilekçe davalı sayısından bir adet fazla olacak şekilde çoğaltılmalı ve ilgili mahkemeye verilmelidir. Mobbing davası delil bakımından tüm kanıtları ve delileri bu verilecek olan dilekçede barındırmalıdır. Başka bir deyişle mobbing davası kanıt gösterme işlemi dilekçenin verildiği sırada yapılmaktadır. Mobbing davasında ispat delliler ve kanıtlar olmadan oldukça zor bir hal alacaktır. Bu sebeple, delil listelerinin dilekçe ile birlikte veriliyor olması büyük önem taşımaktadır. Öte yandan, hiçbir delili veya kanıtı olmayan kişi için mobbing davası şahit olmadan açılamayacaktır. Diğer bir ifade ile somut kanıtı veya delili olmayan kişi mutlaka şahit göstermek durumundadır.

Mobbing davası işe devam ediyorken de açılabilmektedir. Mobbing davası açma süresi çalışırken geçerli olduğu gibi işçi iş yerinden ayrıldıktan sonra da geçerli olmaktadır. Mobbing davası zamanaşımı süresi kanunen 2 yıl olarak belirlenmiştir.

Mobbing iddiası ile mobbing davası açan bir çalışanın iş akdi doğrudan feshedilmiş olacaktır. Bu durumda da talep edebileceği husus işe iade değil, tazminat olacaktır. Mobbing davası cezaları haksız fiile karşı açılmış davalardaki maddi ve manevi tazminat yükümlülüklerine göre değerlendirilir.  Mobbing şikayeti ile kişinin yasal olarak sahip olduğu haklar aşağıda yer almaktadır:

İş sözleşmesinin haklı nedenle feshi

Belirli şartların oluşması durumunda ayrımcılık tazminatı isteme hakkı

Borçlar Kanunu ve Medeni Kanun çerçevesinde tazminat talep etme hakkı

Mobbing yapan yöneticiyi dava etme ve manevi tazminat isteme hakkı

Belirli şartların oluşması durumunda kötü niyet tazminatı hükümlerine başvurma hakkı

Öte yandan, Mobbing davası sonucunda kaybeden tarafın davanın sonuçlanmasından itibaren 8 gün içerisinde bir temyiz dilekçesi hazırlayarak Yargıtaya başvurma hakkı da bulunmaktadır.