Mal Rejimi Kavramı, Türleri, Seçimi

Mal Rejimi Kavramı, Türleri, Seçimi
Kanunumuzdaki mal rejimine ilişkin kurallar genel olarak; eşlerin
her birinin kendisine ve eşine ait bulunan mal varlığına yönelik haklarını, yükümlülüklerini, mal rejimi sona erdiğinde birbirlerinden (ölüm
halinde mirasçılarından) talep edebilecekleri hakların neler olduğunu
düzenlemektedir.
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu dört çeşit mal rejimi öngörmüştür. Bunlar; edinilmiş mallara katılma rejimi (TMK m. 218-241), mal
ayrılığı rejimi (TMK m. 242-243), paylaşmalı mal ayrılığı rejimi (TMK
m. 244-255) ve mal ortaklığı rejimidir(TMK m. 256-281). Eşler mutlaka
kanunda gösterilen bu dört mal rejiminden birine tabi olmak zorundadırlar. Eğer kendileri bu dört rejimden birini mal rejimi sözleşmesi ile
seçmezlerse; kanun karşısında “yasal mal rejimi” olarak adlandırılan
edinilmiş mallara katılma rejimini (TMK m. 218-241) seçmiş sayılacaklardır.
Mal rejiminin seçilmesi, değiştirilmesi ve kaldırılması kural olarak
“mal rejimi sözleşmesi” ile olur. Bu sözleşme noterde “düzenleme”
veya “onaylama” şeklinde yapılabilir ve çok sıkı sınırlamalara tabidir. Evlenecek olan taraflar isterlerse evlenme başvurusu sırasında evlendirme memurluğuna hangi mal rejimini seçtiklerini bildirebilirler.
Taraflar, yasada gösterilenler dışında başka ülke hukuklarında geçerli
olan veya kendilerinin kararlaştıracağı başkaca bir mal rejimini seçemeyecekleri gibi kanundaki mal rejimleri üzerinde yasal sınırlar dışında herhangi bir değişiklik yapamazlar(TMK m. 202-205).
Mal rejimi sözleşmesi ancak ayırt etme gücüne sahip olanlar tarafından yapılabilir. Ayırt etme gücüne sahip olan küçük ve kısıtlıların yapacakları mal rejimi sözleşmesinin geçerli olabilmesi için yasal
temsilcilerinin de rızası gerekir. Ayırt etme gücüne sahip ancak kısıtlı
olan tarafın yapacağı mal rejimi sözleşmesinde yasal temsilcinin rızası
yanında ayrıca vesayet makamının da izni gerekir (TMK m. 462/9).