Kooperatiflere ilişkin Yargıtay Kararı örneği

Esas: 2003/13739
Karar: 2004/8533
Karar Tarihi: 20.09.2004

Dava: Taraflar arasında görülen davada Şereflikoçhisar Asliye 2.Hukuk Mahkemesi’nce verilen 26.06.2003 tarih ve 2002/98-2003/107 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili ile davalı kooperatif ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Ata Durak tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Karar: Davacı vekili, davalı kooperatifin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’ndan kredi alabilmesi için kooperatif sözleşmesinin 3 ncü maddesi ve ortaklar sözleşmesinin 8 nci maddesi uyarınca, ortaklarına dağıtmak için satın aldığı büyükbaş hayvanları bir yıl süreyle sigorta ettirmek zorunda olduğunu, davalı kooperatifin ve hak sahiplerinin bu amaçla sigorta acentesi olan müvekkiline müracaat ederek sigorta yaptırdığını, müvekkilinin bu durumu bildirmesi üzerine Z Bankası Şereflikoçhisar Şubesi’nin kredileri kooperatife ödediğini, davalıların buna rağmen sigorta prim borçlarını ödemekten kaçındığını, bu hususta girişilen icra takibinin davalıların haksız itirazı sonucu durduğunu ileri sürerek, davalıların itirazlarının iptali ile %40 icra-inkar tazminatının davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı kooperatif ve bir kısım davalılar vekili, müvekkili ile davacı arasında herhangi bir sigorta sözleşmesi imzalanmadığını savunarak, davanın reddini istemiş ve ayrıca %40 kötüniyet tazminatının davacıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, taraflar arasında sigorta sözleşmesi yapıldığına dair yazılı bir belge bulunmadığı, kötüniyet tazminatının şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle ispat edilemeyen davacının ve davalı tarafın kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili ile davalı kooperatif ve bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir.

1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, mümeyyiz davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

2- Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince; dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden 30.04.1990 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Tarımsal Kooperatiflerin Yatırım Faaliyetlerine Yapılacak Devlet Yardımı Yönetmeliği’nin 11/h maddesi, T.C. Z. Bankası ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı arasında imzalan protokol hükümleri, anılan bankanın 31.08.1999 tarih ve 5797 nolu genel mektubu, kooperatif sözleşmesinin 3 ve ortaklar sözleşmesinin 8 nci maddeleri uyarınca, davalılarca alınan hayvan bedellerinin ödenebilmesi için sigorta şartının yerine getirilmesi gerektiği, davacının acentesi bulunduğu B Sigorta A.Ş. Genel Müdürlüğü’nce T.C. Z. Bankası Şereflikoçhisar Şube Müdürlüğü’ne, davalılara ait ineklerin sigorta teminatı altına alındığının bildirilmesi üzerine anılan banka tarafından davalılara ödeme yapıldığı, davacı acente tarafından davalılar yararına ayrı ayrı poliçeler tanzim edilerek sigorta teminatının başladığı anlaşılmaktadır.

TTK.nun 1263 ncü maddesi uyarınca sigorta akitleri şekle bağlı akitlerden değildir. Bu nedenle sigorta poliçeleri akdin geçerlilik şartı olmayıp, sadece tarafların hak ve yükümlülüklerini gösteren bir ispat aracıdır. İspat zımnında da yukarıda açıklanan bir çok belge dosyada mevcuttur ve bu belgelere dayanarak davalılarca kredi alınmıştır. Ayrıca, davalıların müracaatı olmadan davacının poliçe düzenlemesi de hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu durum karşısında mahkemece taraflar arasında geçerli bir sigorta sözleşmesi kurulduğu kabul edilerek davacının talep edebileceği alacak miktarının tespit edilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç: Yukarıda ( 1 )nolu bentte açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalılar vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, ( 2 )nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 2.220.000.-lira temyiz ilam harcının temyiz eden davalı kooperatif ve bir kısım davalılardan alınmasına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 20.09.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi.