Kira Tespiti İle İlgili Yargı Kararları

İlgili Yargıtay Kararları

-Dava, aylık kira parasının istemine ilişkindir. Kira parasının tespiti yöntemini belirleyen 18/11/1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir. O nedenle kira parasının tespiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama oldığunu gözetmelidir. Söz konusu İçtihadı Birleştirme Kararı ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri raf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (Konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir. (Yargıtay 6.HD. 2014/1986e. 11/03/2014 Tarih, 2014/2823 Sayılı Kararı)

-Kira sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklar kapsamında olan kira tespit davaları da sulh hukuk mahkemelerinde görülür. (Yargıtay 3.HD; 2012/19984 E. 2012/26086 Sayılı Kararı)

-Kira parasının dava yoluyla tespiti istendiğine göre, arttırılması istenen miktar ödense bile, dava reddedilmeyip tespit ile ilgili karar verilmelidir. (Yargıtay 6. HD; 2014/5706 E. 12/06/2014 Tarih, 2014/7831 Sayılı Kararı)

-Kira parasının tespiti davası, 21/11/1966 gün ve 19/10 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince her zaman açılabilir. Kira parasının arttırılması ile ilgili olarak gönderilen ihtarname veya aynı amaç için açılan dilekçenin tebliğ tarihi tespit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemin bekirlenmesi açısından önemlidir. Kural olarak, kira sözleşmesinde gelecek yıllar için artış şartı varsa, artış iradesi ihtarname ile ya da kira tespit davası açılarak dava dilekçesi karşı tarafa (15) gün önce tebliğ ettirilmek suretiyle dönem sona ermeden artış iradesi kiracıya bildirilmiş ise yenilenen dönem içinde, dönem sonuna kadar her zaman kira davası açma hakkı vardır. (Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı; 21/11/1966 Tarih, 19-10 Sayılı Karar)

-(6098) sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 345. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, kira bedelinin belirlenmesi yönelik dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı veya kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin arttırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunmuş olması koşulu ile izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar. (Yargıtay 6. HD; 2014/7428 E. 21/01/2015 Tarih 2015/508 Sayılı Karar)

-(6098) sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesi gereğince, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, uygulanacak yeni kira bedeli, hakim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. (Yargıtay 6 HD.; 2015/2330 E. 2015/3768 Sayılı Karar)

-Kiracının eski kiracı olduğu gözetilerek bilirkişi kurulunca belirlenen bedelden bir miktar indirim yapılarak hak ve nesafete uygun kira bedelinin tespiti gerekir. (Yargıtay 6.HD; 2013/4407 E. 07/11/2013 Tarih ve 2013/15048 Sayılı Karar)

-Kira parası tespit yöntemini belirleyen 18/11/1964 tarih ve 2/4 Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artış” öngörülmektedir. Bu nedenle kira parasının tespiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözeterek öncelikle tarafların tüm deliller, varsa emsal kira dönemi sözleşmeleri alınarak bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenerek, dava konusu yer ile ayrı ayrı konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, yüz ölçümü, kira başlangıç tarihi, kira süreleri gibi, kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadıkları somut gerekçeleri ile açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınarak hak ve nesafete; tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir. (Yargıtay 3. HD; 2011/22551 E 22/02/2012 Tarih, 2012/4414 Sayılı Karar)

Ayrıca buraya tıklayarak diğer makale ve dilekçe örneklerimize ulaşabilirsiniz.