Kira Alacağına İlişkin Takip ve İtiraz Usulü

Türk Borçlar kanununda kiracıya yüklenen yükümlülüklerin kiracı tarafından yerine getirilmemesi halinde kira sözleşmesine aykırılık oluşmaktadır. Bu durumda, açılan davanın sonunda tahliye kararı verilirse, ilam icraya koyularak taşınmazın tahliyesi istenebilir. Kira bedelinin ödenmemesi veya kira süresinin bitmesi halinde kiraya veren; icra dairesi vasıtasıyla taşınmazın tahliyesini talep edebilir. Kira bedelinin ödenmemesi durumunda da kiraya veren bir icra takibi başlatarak kiracısından kira bedelini talep edebilir ve tahliyesini isteyebilir.

Kiracı kira bedelini ödemediğinde, kiralayan ödenmeyen kira bedellerini, icra dairesi aracılığıyla göndereceği, ödeme emriyle talep edebilir. Ne var ki,  kiralayan kira bedelleri ile birlikte kiralanan taşınmazın tahliyesi talep ediyorsa kural olarak ilamsız tahliye takibi yapmalıdır. Başlatılacak icra takibi ile hem kira bedeli hem de tahliye hususu aynı anda talep edilebilecektir.

Kiracı, kiralananın tesliminden sonra muaccel olan kira bedelini veya yan gideri ödeme borcunu gerçekleştirmezse, kiraya veren kiracıya yazılı olarak bir süre verip, bu sürede de ifa ödememe durumunda sözleşmeyi feshedeceğini bildirebilir.Kiracıya verilecek süre en az 10 gün, konut ve çatılı işyeri kiralarında ise en az 30 gündür. Bu süre, kiracıya yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlar. İcra takibine taraf olan kiracı bu sürelerde kirayı ödemezse, kiralayan icra mahkemesinden kiracının tahliyesine karar verilmesini isteyebilir.

İcra takibi içerisinde gönderilen ödeme emrine 7 gün (6 aydan kısa kira sözleşmelerinde 3 gün) içinde itiraz edilebilir. 30 gün içinde ödemenin yapılması gerekmektedir. Süresinde itiraz yapılmaz ya da 30 gün içinde kira bedeli ödenmezse icra takibi kesinleşir. Kesinleşmenin akabinde kiralayan icra mahkemesinden taşınmazın tahliyesini  isteyebilir.  Kiraya veren açacağı davada ödenmeyen kira bedellerini ileri sürer, süreler içinde kira bedellerinden sayılmayan faiz, icra gideri, avukatlık ücretinin ödenmemesi nedeniyle mahkemeden tahliye talep edilemez. Ancak, apartman ortak giderleri kiracı üzerindeyse bunlar da talep edilebilir. Kısaca, kira alacakları nedeniyle başlatılan icra takibinde tahliye ancak kira bedelinin ödenmemesi halinde istenebilir. Kiracı icra takibi başlatıldıktan sonra kısmi ödeme yapıp kira bedelini öderse mecurdan tahliye edilemez.

Kiracı kendisine ödeme emri geldikten sonra icra takibi içerisinde bulunan kira akdine itiraz edebilir. İtirazın akabinde takibe devam edilebilmesi için kiralayanın 6 ay içinde icra mahkemesine başvurarak itirazın kaldırılmasını talep etmesi gerekir. Kiralayan bu süreyi kaçırırsa bir daha aynı kira alacağı için ilamsız tahliye talebinde bulunamaz.

Kiralayanın ilamsız tahliye takibi veya icra takibi yapması için kira sözleşmesinin yazılı olması gerekmez. Kiracı kendisine gelen ödeme emrine süresinde açık ve kesin olarak itiraz etmezse kira akdini kabul etmiş sayılır. Bu halde kira akdinin geçerliliği hakkında bir inceleme yapılmaz. Kiracının kira akdini ret etmesi durumunda, kiraya verenin takibin devamı için kira akdini mahkemede ispat etmesi gerekir. Görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir. Yazılı ancak noter tasdikli bir kira sözleşmesi yoksa yine sulh hukuk mahkemesinde dava açılmalıdır. Noter tasdikli kira akdini elinde bulunduran kiralayan icra mahkemesinden itirazın kaldırılmasını isteyebilir.

Tahliye kararına karşı temyiz yolu mevcuttur.Ancak temyiz takibi değil satışı durdurur. Kararın icra edilmesi için temyiz kararının kesinleşmesine gerek yoktur. Ne var ki, borçlu 3 aylık kira bedelini teminat olarak yatırırsa icranın geri bırakılmasına karar verilir. İcra edilmesi için temyiz kararıyla kesinleşmesine gerek olmasa da icra mahkemesinin kararının kiracıya tefhimi veya tebliği üzerinden 10 günlük sürenin geçmesi gerekir.