İsim Değiştirme veya Soyadı Değişikliğinin Hukuki Niteliği

İsim değiştirme veya soyadı değişikliği, belli bir hukuki prosedüre bağlıdır.

Medeni Kanun’un 27. maddesi gereği, isim ve soyadı değiştirme davası ancak haklı sebeplere dayanılarak açılabilir. Haklı sebep kavramı, oldukça geniş bir çerçevede değerlendirilir. Haklı sebep, kişinin şahsi subjektif sebeplerini de kapsar.

Ad veya soyadının gülünç olması, bir travmayı hatırlatıyor olması, kötü tanınan bir şahsın ismiyle özdeşleşmesi, mesleki veya sanatsal gerekçeler gibi birçok sayısız sebeple isim değiştirme veya soyadı değişikliği davası açılabilir.

İsim ve soyisim değiştirme davası, ancak kişinin kendisi veya özel yetkili vekaletname verdiği avukat tarafından açılabilir. Yaşı küçük olan kişiler için dava, velayet hakkına sahip veliler veya vekaletname verecekleri avukat tarafından açılabilir.

İsim ve soyisim değişikliği davası için yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Davacı, davayı ikametgahının bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açabilir.

İsim ve soyadı değiştirme davasına Nüfus Müdürlüğü tarafından görevlendirilmiş bir memur davalı olarak katılır. Dava dilekçesinde davalı kısımda Nüfus Müdürlüğü hasım gösterilmelidir. İsim ve soyadı değiştirme davası, daha çok nüfus kayıtları üzerinden yürüyen bir davadır. Bu nedenle davanın açılması için özel bir evrak aranmaz. Ancak, isim değişikliği ve özellikle soyadı değiştirme davasında talebe esas teşkil eden olgu özel bir evraka bağlıysa ilgili evrak delil olarak sunulabilir.

Kullanılan mevcut ad ve soyadı yüzünden sosyal hayatta bir karmaşa meydana gelmişse veya resmi işlemlerde yaşanan bazı karmaşıklıklar varsa, bu hususları ispatlayan belgeler isim değiştirme davası açılırken dava dosyası ile birlikte mahkemeye verilmelidir.

İsim ve soyadı değiştirme davasının en önemli delili tanık beyanlarıdır. Eğer isim açıkça gülünç değilse, bilinen kötü bir anlamı yoksa, yani biçimsel açıdan ismin olumsuz bir çağrışımı yoksa sübjektif durumların ispatı için tanık delili önemli hale gelmektedir.