İşe İade Davası Sonucu İşveren İşçiyi İşe Almaz İse, İşçiye Ne Kadar İşe Başlatmama Tazminatı Ödemesi Gerekir Yargıtay Kararı

T.C. YARGITAY

9.Hukuk Dairesi
Esas: 2016/36192
Karar: 2018/998
Karar Tarihi: 23.01.2018

İŞE İADE DAVASI – DAVACININ BEŞ YILI AŞKIN SÜRE ÇALIŞTIĞI – İŞVERENCE GERÇEKLEŞTİRİLEN FESHİN GEÇERLİ NEDENE DAYANMADIĞI – İŞÇİNİN KIDEMİNE VE FESİH NEDENİNE GÖRE İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATININ DAVACININ BEŞ AYLIK ÜCRETİ ORANINDA BELİRLENMESİ GEREĞİ

ÖZET: Davacının toplam 5 yılı aşkın çalıştığı, iş sözleşmesinin performans yetersizliği nedeniyle feshedildiği, işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak davacı işçinin kıdemine ve fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının davacının 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Bu tazminatın davacının 5 aylık ücreti oranında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.

(4857 S. K. m. 21) (2821 S. K. m. 31) (9. HD. 08.04.2008 T. 2007/27773 E. 2008/7819 K.)

Dava: Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.

Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı şirkette işçi sıfatı ile çalıştığını, geçersiz ve haksız olarak iş sözleşmesinin feshedildiğini ileri sürerek, 4 maaş tutarında boşta geçen süre ücreti ve 8 brüt maaş tutarında işe başlatmama tazminatına karar verilmesini istemiştir.

B) Davalı Cevabının Özeti:

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iş akdinin feshinin geçerli ve haklı bir nedene dayandığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamının değerlendirilmesinde; davacının davalı taraf nezdinde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile altı aydan fazla bir süredir çalıştığı, davalı taraf nezdinde çalışan işçi sayısının otuzdan fazla olduğu, iş sözleşmesinin fesih tarihine göre, davanın otuz günlük süre içinde açıldığı, davacının iş yerinin bütünün sevk ve idare eden işveren vekili olmadığı, davalı işveren tarafından yapılan, iş sözleşmesinin feshine ve davacı işçinin işten çıkarılmasına dair işlemin, İş Hukuku mevzuatına, işten çıkarma usul ve prosedürüne, çalışanlar arasında eşit davranılması ve feshin son çare olması ilkesine uygun olmadığı anlaşıldığından davacının talebi açısından, sübut bulan davasının kabulüne ve dört maaş tutarında boşta geçen süre ücreti ile kıdemine (6 aydan fazla) göre, işe başlatmama tazminatına hükmedilmesine karar verilmiştir.

D) Temyiz:

Kararı davacı ve davalı temyiz etmiştir.

E) Gerekçe:

İş sözleşmesinin geçerli neden olmadan davalı işveren tarafından feshedildiğini belirten davacı işçi, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece feshin geçersizliğine, davacı işçinin işe iadesine karar verilirken, işe başlatılmama tazminatı, davacı işçinin 4 aylık ücret tutarında belirlenmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, an çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir.Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu maddede sendikal neden halinde işe başlatmama tazminatının işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıklanmıştır. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. (08.04.2008 gün ve 2007/27773 Esas, 2008/7819 Karar sayılı ilamımız).

Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak

• 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4,
• 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5,
• 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır.

Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin davalıya ait iş yerinde davacı işçi ile ……arasındaki 06.10.2010 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesi ile işe başladığı ve 01.07.2012 tarihi itibariyle davalı işveren ……. davacı işçinin çalışmakta olduğu ….. satın alması sebebiyle 01.07.2012 tarihinde iş sözleşmesinin devrolunduğu, dolayısıyla davacının 06.10.2010-09.10.2015 tarihleri arasında olmak üzere toplam 5 yılı aşkın çalıştığı, iş sözleşmesinin performans yetersizliği nedeniyle feshedildiği, işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak davacı işçinin kıdemine ve fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının davacının 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Bu tazminatın davacının 5 aylık ücreti oranında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.

4857 sayılı İş Yasası’nın 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

Hüküm: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;

1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 274,50 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 2.180,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,

Kesin olarak 23.01.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.