İpoteğin Paraya Çevrilmesi Yoluyla İcra Takibi

İpotekli İcra Takibi

İpotek, mevcut veya ileride doğması kesin ya da muhtemel olan bir alacağı teminat altına almak için belirlenen bir taşınmaz rehini türüdür.

Anapara İpoteği; İpoteğin tesisi anında miktarı belirli olan alacaklar için,

Üst sınır ipoteği ise, miktarı belli olmayan ancak ileride tahakkuku kesin ya da muhtemel alacaklar için kurulmaktadır. İpoteğin türü paraya çevrilip takip edilmesi hususunda değişkenlik göstermektedir.yaratmaktadır.

Söz konusu belirlenen ipotek akit tablosu kayıtsız şartsız belirli bir para borcu ikrarı içeriyorsa ilamlı takip yapılabilmektedir.

Ancak, bir cari hesap, kredi açma sözleşmesi çerçevesinde gerçekleştirilen ipotekler ve üst sınır ipotekleri ise ilamsız takibe konu olmaktadır. Alacaklının ilamlı takip için gerekli belgelere sahip olması durumunda ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız takip yoluna başvurabilmesi de mümkündür.

Söz konusu takip türünde yani İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takipte alacaklının elinde alacağın teminatı olarak belirli bir taşınmaz bulunduğundan alacaklı öncelikle bu teminatı paraya çevirmek zorundadır. Alacaklı alacağını rehinli taşınmazın satış bedelinden tahsil edeceğinden bu takip türünde haciz aşaması bulunmamaktadır.

İpoteğin Paraya Çevrilmesi Yoluyla İcra Takibi

İlamsız takip türlerinden olan, İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız takip, alacaklının yetkili icra dairesine yapacağı yazılı veya sözlü takip talebi ile başlar. ancak burada teminat gösterilen taşınmazın maliki ile borçlu aynı kişi olmak zorunda değildir. Bu nedenle takip talebi, borçlu ile taşınmaz maliki aynı kişiyse bu kişiye, farklı kişilerse hem borçluya hem malike yöneltilmesi gerekir. Borçlu ile malik farklı kişiler olduğu durumlarda bu iki kişi arasında zorunlu takip arkadaşlığı bulunur.

Öte yandan alacak birden çok ipotek ile güvence altına alınmış olabilir. Alacaklı bunların tamamının satılmasını istemek zorundadır. Rehinli taşınmaz başkasına temlik edildiyse aksine sözleşme bulunmadıkça borçlunun teminatında bir değişiklik meydana gelmemektedir. Ancak yeni malik ipoteğe konu borcu kabul etmezse kendisi yalnızca taşınmazla, eski malik borçlu ise kişisel olarak sorumludur ve takip ikisine de yöneltilir. Yeni malik ipoteğe konu borcu kabul ederse alacaklı hakkını eski malike karşı saklı tuttuğunu bir yıl içinde yazılı olarak bildirirse takip yine hem eski hem de yeni malike yöneltilir. Ancak bir yıllık sürede alacaklı yazılı bir bildirimde bulunmazsa borçlu borcundan kurtulur ve takip yalnızca yeni malike yöneltilir.

Taşınmaz ipotek alacaklısı, yetkili veya taşınmazın bulunduğu yer icra dairesine elindeki ipotek belgesinin akit tablosunun tapu idaresince verilmiş resmi örneğini ibraz ederek alacağın miktarını bildirir ve ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip talebinde bulunur. Genel haciz yoluyla takip düzenlenir.

İpotek sözleşmesinin tarafları veya ipotekli taşınmazı daha sonra satın alanlar ya da bunların halefleri, tapu sicil müdürlüğüne yurt içinde bir tebligat adresi bildirmek zorundadır. Aksi halde ilgililerin tescil talebi tapu sicil müdürlüğünce ret olunur. Adresin değiştirilmesi de tapu sicil müdürlüğüne bildirilmesi halinde sonuç doğurur. Yeni adresin bildirilmemesi halinde tebligatlar eski adrese ulaştığı tarih tebellüğ tarihi sayılır.

Takip talebine ipotek akit tablosunun tapu idaresince verilmiş resmi senedin bir örneği, ipotek cari hesap veya kredi sözleşmesi gibi bir sözleşmenin teminatı olarak verilmişse bu sözleşmenin onaylı örnekleri de eklenir. Eğer aynı alacak için birden fazla ipotek verilmişse alacaklı bunların hepsinin satışını istemek zorunda olduğundan, hepsine ait ipotek akit tablosu ibraz edilir.

Eğer İpotekli taşınmaz kiraya verilmişse icra müdürü alacaklının talebi üzerine ve takibin kesinleşmesini beklemeden kiracılara durumu bildirir ve işleyen kiraların icra dairesine ödenmesine emreder. Bu bildirime rağmen kiracılar kiraları icra dairesine ödemezse, icra dairesi kiracı aleyhine ödenmeyen kira borcundan dolayı takipte bulunabilecektir.

İcra müdürü ipoteğin paraya çevrilmesi hakkındaki ilamsız takip yolunun başladığını tapu idaresine haber verir. Bu haber üzerine tapu memuru taşınmazın siciline keyfiyeti şerhi verir. Şerh tarihinden önce ipotekli taşınmaz iktisap edenlere de ödeme emri gönderilir.

Takip talebi üzerine satış hazırlıklarına başlayan icra dairesi, tapudan kayıt örneklerini ve imar müdürlüğünden taşınmazın son imar durumunu getirtir. Takibin kesinleşmesini beklemeden taşınmaza değer biçer. Bu ipoteğin paraya çevrilmesinde zaman kazandırır. Ayrıca icra dairesi ipotekli taşınmazın idaresi için gerekli önlemleri de alır.

Borçlu veya üçüncü şahıs ödeme emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde itirazda bulunabilirler. Ancak, rehin hakkı itiraz konusu yapılamaz. Böyle bir durumda ödeme emrinin tebliği üzerine borçlu takibin her aşamasında borcunu ödeyerek taşınmazın satılmasını önleyebilir. Ödeme yapıldıktan sonra icra memuru ipotek kaydını tapu sicilinden terkin ettirir. Kendisine ödeme emri gönderilen taşınmaz maliki üçüncü kişi de borcu ödeyerek takibi durdurabilir. Bu durumda 3. Kişi alacaklının halefi olur ve rücu etme yetkisine haiz olur. Ancak ipoteğin iptali ancak dava yoluyla istenebilir.