İnternet ve Sosyal Medya Üzerinden Hakaret Suçu

Sosyal medya veya internet üzerinden işlenen hakaret suçu iki farklı eylem şeklinde işlenebilir:

• Belli somut bir durum ve olgunun isnat edilmesi suretiyle kişinin şeref ve saygınlığının zedelenmesi. Örneğin, bir kimseye internet yoluyla “bilgisayarımı çaldın sen hırsızsın” demek hakaret suçunu oluşturur.
• Genel ve soyut nitelikteki söz ve davranışlarla kişinin değersizleştirilmesi, rencide edilmesi. Örneğin, bir kimseye internet üzerinden “şerefsiz” demek hakaret suçu oluşturur.

Hakaret suçu; instagram, facebook, twitter, telegram, whatsapp vb. uygulamalar ve sosyal medya hesapları aracılığıyla işlendiği gibi e-mail (e-posta) göndermek gibi başka yöntemlerle de internet üzerinden işlenebilmektedir. İnternet üzerinden hakaret suçu işleyen kişi TCK m.125 hükümleri gereği cezalandırılacaktır:

TCK m.125

1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.

(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.

(3) Hakaret suçunun;

a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,

b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,

c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.

(5) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.

Hangi Sözler ile İnternette Hakaret Suçu İşlenebilir?

İnternet üzerinden hakaret suçunu teşkil edebilecek sözcüklerin kanunda tek tek sayılması imkansızdır. Suçun meydana gelebilmesi için temel kural; internette sarf edilen söz ve davranışlarla kişinin onur, şeref veya saygınlığını rencide edecek somut bir fiil veya olgu isnat edilmesi veya sövme yoluyla kişinin onur, şeref veya saygınlığına saldırılmasıdır. Görülmektedir ki internet yoluyla hakaret suçunda önemli olan kişiyi rencide edici, toplum içinde değersizleştiren fiillerin cezalandırılmasıdır.

İnternet üzerinden mesaj göndererek, tweet atarak veya yorum yaparak “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “geri zekalı”, “aptal”, “hayvan”, “müsvedde” vb. gibi sözler söylemenin hakaret suçunu oluşturacağı aşikardır.

Sosyal medya (instagram, facebook, twitter vb.) üzerinden paylaşılan resimlere yapılan bazı olumsuz yorumlar da hakaret suçu teşkil edebilmektedir. Resimlerde kişiye isnat edilen olgu kişinin fiziksel veya psikolojik özellikleri ile ilgili olsa dahi hakaret suçunun unsurlarını oluşturur. Örneğin kilolu birine “allahın şişkosu” veya uzuvlarından biri olmayan kişiye “sakat adam” demek internet üzerinden hakaret suçunu oluşturur. Yine  bir kişiye dışkı resmi altında yapılan “sen busun” şeklindeki yorum internet yoluyla hakaret suçuna vücut verir.

Bununla birlikte internet üzerinen kişiye isnat edilen somut olgu ispatlandığı takdirde hakaret suçu oluşmaz. Örnek vermek gerekirse “benim bilgisayarımı çaldın” mesajı eğer ispatlanırsa hakaret suçunu oluşturmaz. Fakat, daha önce işlediği bir hırsızlık suçundan sabıkalı olan kişiye, “sen hırsızsın” demek hakaret suçudur.

İnternette söylenen kaba, küstah ve saygısız söz ve davranışlar hakaret suçunu oluşturmaz,  “terbiyesiz, saygısız, riyakar, yalancı” vb. sözler hakaret suçu oluşturmaz. “Sayfamdan defol git, edepsiz” demek nezaketsiz bir davranış olup hakaret suçu oluşturmaz.

Yine beddua niteliğindeki söz ve davranışlar da hakaret suçunu oluşturmaz.  Örneğin, sosyal medya üzerinden söylenen “allah seni bildiği gibi yapsın”, “allah belanı versin”, “cehenneme kadar yolun var” “allah çocuklarından çıkartsın” gibi sözler beddua niteliğinde sözler olduğundan Yargıtay tarafından hakaret suçu olarak kabul edilmemektedir.

Kamuoyu  tarafından tanınan yaptıkları işler nedeniyle bilinen kişilere yapılan eleştiriler de hakaret suçunu oluşturmaz. Örneğin futbolcular, sanatçılar, siyasetçiler kamuoyu tarafından eleştiriye normal insanlara oranla daha açık olmalıdır. Mesela bir siyasetçiye söylenen “senin yüzünden bu ülke fakirleşti herkesi sattın” demek ağır eleştiri olup hakaret suçunu oluşturmaz.