İcra Müdürlüğünün Adres Araştırması Talebine Banka Tarafından Kişisel Veri Gerekçesiyle Olumsuz Yanıt Verilemez

Yargı makamlarınca müzekkere ile istenilen adres ve kimlik numarası gibi taleplere bankalarca olumsuz cevap verildiğine rastlanmaktadır. Örneğin İcra Müdürlüğü tarafından adres araştırması amacıyla borçluya ait TC kimlik numarası bankadan istenmiş, banka bu talebe olumsuz yanıt vermiş, uyuşmazlık dava konusu olmuştur. Yapılan yargılama neticesinde bankanın kişisel veri gerekçesiyle İcra Müdürlüğü’nün müzekkeresine olumsuz cevap verme eylemi haksız bulunmuştur.

Ankara 3. İcra Hukuk Mahkemesi’nin Konuya Yönelik 19.07.2022 Tarihli Kararı

Mahkememizde görülmekte bulunan Şikayet (İcra Memur Muamelesi) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

ŞİKAYET:

Şikayet eden vekilinin mahkememize ibraz ettiği şikayet dilekçesinde özetle;

Ancak, Ankara 6. İcra Müdürlüğünün 13/07/2022 tarihli müzekkereyi yeniden göndererek bildirilen İban numarasından sorgulama yapılarak borçlu adına olması halinde T.C. Kimlik Numarasının dosyaya gönderilmesinin tekrar talep edildiğini, Ankara 6. İcra Müdürlüğü tarafından gönderilen 23/05/2022 tarihli ve 13/07/2022 tarihli müzekkerelerin iptali gerektiğini, icra müdürlüklerinin bilgi talep etme yetkilerinin borçlunun mevcudu ile sınırlı olduğundan; Bankacılık Kanunu müşteri sırrına ilişkin 73. Madde düzenlemeleri uyarınca ve 6698 sayılı KVKK ‘da düzenlenen kişisel verilerin aktarılmasına ilişkin istisnaların dışında kaldığından dava konusu müzekkerelerin hukuka aykırılık teşkil ettiğini, icra dairesince düzenlenen ve müvekkili bankaya gönderilen 13/07/2022 tarihli müzekkerenin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu bu nedenle Ankara 6. İcra Müdürlüğünce düzenlenen 23/05/2022 tarihli ve 13/07/2022 tarihli müzekkerelerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Şikayet olunan vekilinin mahkememize ibraz ettiği cevap dilekçesinde özetle; Bankacılık Kanunu gerekçe gösterilerek bilgi verilmesinden imtina edilemeyeceğini, İcra müdürlükleri, yetkisini İcra ve İflas Kanunundan alarak, kanunun cebri icra görevini yerine getirdiğini, Cebri icra yetkisinin Devleti’n alacaklıyı borçluya karşı korumak ve bu yolda gerektiğinde zor kullanma yetkisine ilişkin olduğunu, borcun cebren tahsili noktasında pek çok yetkinin icra müdürlüklerinde olduğunu, Ankara 6. İcra Müdürlüğünün, borçluya tebligat yapabilmek için bankadan adres bilgilerini talep ettiğini fakat banka tarafından olumsuz dönüş sağlandığını olumsuz dönüşün, bankacılık kanununda referans gösterilen kanun hükmü incelendiğinde, bankacılık işi yapan tüm personel ve görevli yetkililerin sır saklama yükümlülüğünü düzenlediği, dolayısıyla bir yargı makamı tarafından talep edilen bilginin verilmemesi noktasında herhangi bir düzenlemeyi içermediğini bu yüzden icra müdürlüğü gibi yargı işi yapan bir makam tarafından talep edilen bir bilginin paylaşılması yasal bir ihtiyaç olduğu gibi, bir zorunluluk olduğunu davacı bankanın müşteri sırrı gerekçesiyle adres bilgisini icra müdürlüğüyle paylaşmamasının hukuka aykırı olduğunu, icra müdürlüklerinin KVKK hükümlerine tabi olmadığını, icra müdürlüğünün, tebligat yapabilmek için adres ve kimlik bilgisi araştırma yetkisini kullandığını bu nedenlerle davacının haksız iddia ve taleplerinin reddi ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:

İİK’nın 18/3 ve HMK’nın 320/1 maddelerine göre, şikayet konusu işlemi yapan icra dairesinin açıklama yapmasına ve duruşma yapılmasına gerek olmadığı takdir edilerek dosya üzerinden inceleme yapılmıştır.

Ankara 6. İcra Müdürlüğü’nün 2022/… esas sayılı icra dosyası incelenmiştir.

Şikayet, Ankara 6. İcra Müdürlüğü’nün 2022/… Esas takip sayılı dosyasından şikayet eden bankaya gönderilen 23/05/2022 ve 13/07/2022 tarihli müzekkerelerin iptalinin gerekip gerekmediğine ilişkindir.

Ankara 6. İcra Müdürlüğü’nün 2022/… Esas takip sayılı dosyası celp edilmiş ve incelenmiştir. İİK’nın 18/3 ve HMK’nın 320/1 maddelerine göre duruşma yapılmasına gerek olmadığı takdir edilerek dosya üzerinden inceleme yapılmıştır.

Bankacılık Kanunu’nun 73. maddesi uyarınca; “Kurul başkan ve üyeleri ile Kurum personeli, Fon Kurulu başkan ve üyeleri ile Fon personeli görevleri sırasında öğrendikleri bankalara ve bunların bağlı ortaklık, iştirak, birlikte kontrol edilen ortaklıkları ve müşterilerine ait sırları bu Kanuna ve özel kanunlarına göre yetkili olanlardan başkasına açıklayamaz ve kendilerinin veya başkalarının yararlarına kullanamazlar. Kurumun dışarıdan destek hizmeti aldığı kişi ve kuruluşlar ile bunların çalışanları da bu hükme tâbidir. Bu yükümlülük görevden ayrıldıktan sonra da devam eder.”

Takip dosyası ile birlikte tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde; Kanundaki yukarıda belirtilen kısıtlamaların bankaların mensupları ve diğer görevlilerin sıfatları nedeniyle öğrendikleri bankalara ve müşterilerine ait sırları ihtiyari ve keyfi olarak açıklamalarına engel nitelikte olduğu, cebri icrayı etkiler bir kısıtlamanın anılan maddede yer almadığından anılan maddenin cebri İcrayı kapsamadığı (Yargıtay 12. HD. 17/05/2021 tarih, 2021/497 Esas ve 2021/4842 Karar sayılı ilamı), Ankara 6. İcra Müdürlüğü’nün 2022/8827 Esas takip sayılı dosyasında icra müdürlüğü tarafından borçluya ödeme emrinin tebliğini sağlamak için adres araştırmasının yapılabilmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşların her birine müzekkere yazılabileceği, zira icra müdürlüğünün cebri icra yetkisine haiz takip dosyasının infazını yerine getirmekle görevli bir kurum olduğu ve yukarıda da belirtildiği gibi şikayet eden vekilinin belirttiği kanun maddelerinin cebri icrayı etkiler bir kısıtlama içermediğinden cebri icrayı kapsamadığı (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21 Hukuk Dairesinin 19/09/2022 tarih, 2021/3156 E., 2022/2512 K sayılı kararı), bu bağlamda netice itibariyle icra müdürlüğü tarafından mernis adresi bulunmayan borçluya ilanen tebligat yapılmadan evvel adres araştırma yapılması bağlamında şikayet eden bankaya borçlunun adresinin tespiti için yazılan 23/05/2022 ve 13/07/2022 tarihli müzekkerelerin usul ve yasaya aykırılık teşkil etmedikleri ve iptallerinin gerekmediği, şikayet eden banka tarafından söz konusu müzekkereler doğrultusunda işlem tesisinin gerektiği anlaşılmış ve şikayetin reddine dair aşağıda belirtilen şekilde hüküm kurmak gereği hasıl olmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

1-Şikayetin REDDİNE,

2-Harç peşin olarak alındığından YENİDEN ALINMASINA YER OLMADIĞINA,

3-Yargılama esnasında şikayet eden tarafından yapılan yargılama giderlerinin ŞİKAYET EDEN ÜZERİNDE BIRAKILMASINA,

4-Şikayet olunan tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından bu hususta HÜKÜM KURULMASINA YER OLMADIĞINA,

5-Şikayetin salt memur muamelesine ilişkin olduğu nazara alınarak ŞİKAYET OLUNAN LEHİNE VEKALET ÜCRETİ TAKDİRİNE YER OLMADIĞINA,

6-Karar kesinleştiğinde bakiye gider avansının HMK. 333. maddesi gereğince şikayet edene İADESİNE,

Dair; tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içerisinde Mahkememize veya bulundukları yer ya da başka bir yer İcra Hukuk Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf yasa yolu açık olmak üzere ve süresi içerisinde istinaf yasa yoluna başvurulmaması halinde hüküm kesinleşmek üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda karar verildi. 23/11/2022

Sonuç

Her ne kadar banka, Bankacılık Kanunu’nun “Sırların Saklanması” başlıklı 73. maddesini gerekçe göstererek borçluya dair bilgileri İcra Müdürlüğü’ne vermekten imtina etmişse de, kanunen İcra Dairelerinin zor alım yapmak amacıyla adres araştırması yapmak, borçluya ait bilgileri toplamak gibi yetkileri vardır. Bu nedenle bankanın borçluya dair bilgileri İcra Dairesine vermekten imtina etmesi hukuka aykırıdır, sırların saklanması başlığı altında değerlendirilemez.