Hukuk Mahkemelerinde Tahkikat Aşaması Nedir?

Tahkikat Nedir?

Tahkikat, Türk Dil Kurumunda kelime anlamı olarak “soruşturma” anlamına gelmektedir. Hukuken ise dava konusu iddiaların, savunmaların, araştırmaların, delillerin ve diğer değerlendirmelerin yapıldığı esas inceleme aşamasıdır. Tahkikat, ön incelemeden sonra iddia ve savunmalar ile bunlara ilişkin delillerin değerlendirildiği ve genelde yargılamanın en uzun sürdüğü aşama olarak açıklanabilir.

Tahkikatın konusunu, tarafların dilekçelerinde ileri sürdükleri tüm iddia ve savunmalardan oluşturmaktadır. Bu sebeple mahkeme, iddia ve savunmaları birlikte inceleyecektir.

Tahkikat Aşamasına Ne Zaman Geçilir?

Hukuk mahkemelerinde ön inceleme aşamasının tamamlanmasının ardından tahkikat aşamasına geçilir. Ön inceleme aşaması, mahkeme tarafından dava şartlarının ve ilk itirazların incelediği, uyuşmazlık konularının tam olarak belirlendiği, tarafların delillerini sunmaları için gerekli işlemlerin yapıldığı aşamadır. Ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemeyecek ve tahkikat için duruşma günü verilemeyecektir.

Ön inceleme aşamasının sonunda, tarafların sulh olup olmadığı veya arabuluculuk faaliyetinden bir sonuç alıp almadıkları ve uyuşmazlığın konusu tutanakla tespit edilir ve tahkikat aşaması bu tutanak esas alınmak suretiyle yürütülür. Mahkeme tahkikat aşamasına geçmeden önce, hak düşürücü süreler ile zamanaşımı hakkındaki itiraz ve defileri inceleyerek karara bağlar. Bu işlemlerin ardından tahkikat aşamasına geçilir.

Taraflar Tahkikat Duruşmasına Nasıl Çağırılır?

Mahkeme, ön inceleme aşamasının ardından duruşma günü belirler ve davanın tarafları usulüne uygun olarak duruşmaya davet edebilir. Bu duruşma tahkikat duruşmasıdır. Taraflara gönderilecek davetiyede belirlenen gün ve saatte geçerli bir özrü olmadan mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde;

-Duruşmaya yokluklarında devam edileceği

-Yapılan işlemlere itiraz edemeyecekleri,

-Tahkikatın sona erdiği duruşmada sözlü yargılamaya geçileceği,

-Sözlü yargılama için duruşmanın ertelenmesi halinde taraflara ayrıca davetiye gönderilmeyeceği

-HMK 150. madde hükmü saklı kalmak kaydıyla, yokluklarında hüküm verileceği bildirilir.

Tahkikat Duruşması Nasıl Olur?

Tahkikat duruşmasında hakim, duruşmaya gelen tarafları davada ileri sürdükleri vakıalar ve iddialar hakkında dinler. Tahkikat aşaması tarafların hazır bulunması ve katılımıyla gerçekleşir. Ancak bu durum taraflara bir mecburiyet yüklememektedir. Mahkemece duruşmaya davet edilen taraf, dilerse mahkemeye gelmeyebilir. Ancak bu durumda mazeretsiz olarak duruşmaya gelmemeleri halinde oluşan sonuçlara katlanmak durumundadır.