Hatasız ve Boyasız Olarak Satın Alınan Aracın Sonradan Boyalı Çıkması Halinde Tüketicinin Alıcının Hakları

Günlük hayat içerisinde ayıpsız, hatasız, kazasız ve boyasız olarak tüketiciler tarafından satın alınan ikinci el araçların birçoğunda satış esnasında gözle görülemeyen ayıplar sonradan ortaya çıkmaktadır.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında satın alınan ürünün ayıplı olması veya ayıplarının sonradan ortaya çıkması halinde tüketicinin işbu ayıplı mala karşı seçimlik haklarının mevcut olduğu ve tüketicinin seçimlik haklarından birini kullanabileceği kanun ile sabittir.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 11. Maddesinde;

“ (1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;

a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,

b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,

c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,

ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,

seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.”

Şeklinde yapılan düzenleme gereği, satılanın ayıplı çıkması halinde alıcının/tüketici, sözleşmeden dönme, ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, satılanın ücretsiz onarımını isteme ve imkan var ise satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme haklarına sahiptir.

Tüketici, kanun gereği bu dört seçimlik hakka sahip olsa da, ayıpsız olarak satın alınan ikinci el aracın boyalı olduğunun sonradan anlaşılması halinde Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tüketicinin bu dört seçimlik hakkı dilediği gibi kullanmasına hakkaniyet gereği müsaade etmemiştir. Aşağıda detaylı olarak yer verilen Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı uyarınca, ayıpsız olarak satın alınan ikinci el aracın boyalı olduğunun sonradan ortaya çıkması halinde, alıcının ancak, aracın boyasındaki ayıptan kaynaklanan değer kaybını satıcıdan talep edebileceği kabul edilmektedir.

YARGITAYHUKUK GENEL KURULUE. 2015/13-2692 ve K. 2015/2487 sayılı 6.11.2015 tarihli kararında ;

“… Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede belirtilen şartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

Somut olay bu ilke ve kavramlar ışığında değerlendirildiğinde: Davacı tarafça satın alınan dava konusu araç, 18.06.2005 tarihinde davacıya teslim edilmiş, beş yıl süreyle kullanılan aracın davacı tarafça satılmak istenilmesi nedeniyle 02.04.2010 tarihinde araçta yapılan teknik kontroller sonunda, bilirkişi raporunda da açıklandığı üzere aracın motor kaputu, sağ ön çamurluk, sol orta kapı boyalarının kalınlığının boya standardının üzerinde bir kalınlıkta boyandığı tespit edilmiştir. Her ne kadar davaya konu aracın ayıplı olduğu yapılan bu teknik inceleme sonucu kesinleşmiş de olsa davacı tarafından aracın satın alınma tarihinden dava tarihine kadar yaklaşık beş yıl süre ile kullanılmaya devam edilmiş olması ile araçta tespit edilen ayıbın aracın kullanımını etkileyen bir nitelik taşımaması dikkate alındığında bu ayıbın sadece aracın değerini etkileyen bir husus olduğu, sözleşmenin feshinin davalılar açısından ağır sonuçlar doğuracağı, aracın değeri ile aracın boyasındaki ayıptan kaynaklanan değer kaybı karşılaştırıldığında araç bedelinin iadesi yerine ayıp nispetinde bedelin tenzili yoluna gidilmesinin hakkaniyete uygun olacağı anlaşılmaktadır.”

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından verilen kararda, satın alınan ikinci el araçta yalnızca boyaya ilişkin mevcut olan ayıpların, aracın kullanımına doğrudan etki etmemesi ve bu ayıbın ancak aracın değerini etkileyen bir husus oluşu nedeniyle, alıcının ancak ayıp nispetinde bedelde indirim yapılmasını talep edebileceği düzenlenmiştir. Yargıtay alıcı/tüketicinin sözleşmeden dönme ve bedelin iadesini talep etme haklarını kullanmasını hakkaniyet ilkesine aykırı bulmuştur. O halde, ayıpsız olarak satın alınan ikinci el otomobillerde, aracın sonradan boyalı olduğunun ortaya çıkması halinde alıcı/tüketici ancak aracın boyasındaki ayıptan kaynaklanan değer kaybını satıcıdan talep edebilecektir.