Genel Af ve Özel Af Nedir?

Genel Af ve Özel Af Nedir?

Genel af ve özel af kavramı temelde anayasa ve ceza hukuku kapsamında değerlendirilen iki önemli kavramdır. Etkileri bakımından çok yönlü özellikler taşıyan genel ve özel af, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında kendine yer edinmiştir. Benzer şekilde anayasa hukuku kapsamında da af hakkında çeşitli düzenlemelere rastlanabilir. Af kavramı genellikle ülkemizde siyasi tartışmaların yaşanmasına ve bu amaçla tercih edilen özelliklere sahiptir.

Türk yargı sisteminde af hakkında farklı düzenlemelere yer verilmiştir. Af kavramı genel ve özel af olmak üzere iki farklı başlık altında incelenebilir. Her bir başlık altında da yeni alt başlıklar; çeşitleri, hükümleri ve hukuki sonuçları kapsamında farklı sınıflara ayrılır. Bu nedenle af hakkında oldukça geniş bir alanda inceleme yapılması gerekebilir. Genel af ve özel af kanun yetki verdiği şekilde gerçekleştirilmektedir.

Genel ve Özel Affın Hukuk Sistemi İçindeki Yeri Nedir?

Af kanunu çıkarılmasının imkansız olduğu suç ve unsurlar dışında Türk hukuk sistemi içinde af kavramına geniş bir yer verilmiştir. Etkileri bakımından; borçlar hukuku, idare hukuku, ceza usul hukuku vb. birçok farklı alanı kapsasa da af, ceza ve anayasa hukuku tarafından düzenlenen bir kavramdır. Anayasa genel anlamda affında temel dayanağını oluştururken, ceza hukuku kapsamında uygulama müesseselerini teknik açıdan düzenlemektedir.

Türk hukuk sisteminde af 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası kapsamında çeşitli düzenlemelere yer verilmiştir. Genel ve özel olmak üzere iki farklı başlık altında incelenen af kavramı için çeşitleri ve özellikleri bakımından kendi içinde ayrılmaktadır.

Genel – Özel Af Ayrımı ve Aralarındaki Farklar Nelerdir?

Genel af ve özel af farkları genellikle hukuki etkileri ve niteliklerine göre belirlenmektedir. Buna göre:

• Genel Af: kamu davalarının düşmesi ya da mahkumiyetin sonuçları ile ortadan kalkması olarak tanımlanabilmektedir.
• Özel Af: İnfazı kesinleşen hapis cezasının kaldırılması, sürenin azaltılması veya para cezasına dönüştürülmesi olarak tanımlanabilir.

İki kavram arasında ortaya çıkan en temel farklardan biri özel afta, mahkumiyetin sonuçları ortadan kaldırılmamasıdır. Özel af sadece bir grup veya kişiye karşı uygulanabilir. Ancak genel afta belirli bir suça karşı af çıkabilir.

Özel af sadece mevcut hapis cezaları için uygulanırken, genel af para ve hapis cezaları için uygulama alanı bulabilir. Kanunen sahip oldukları bu ayrımlardan dolayı uygulama şekli ve hukuki sonuçları bakımından her iki kavramda farklı özelliklere sahip olacaktır.