GAYRİMENKULE İLİŞKİN YARGITAY KARARI.

“T.C.
ISTANBUL
9. VERGİ MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/908
KARAR NO : 2014/1704

DAVANIN ÖZETİ: İstanbul Başakşehir, İkitelli Mah. 1342 Ada 1 No.lu ve 1343 Ada 1 no.lu parselde kayıtlı inşaatların satış işlemleri nedeniyle Mart 2014 döneminde ihtirazi kayıtla ödenen gayrimenkule ilişkin 2.260.549,49 TL tapu harçlarının iptali ve ödenen verginin iadesi istemiyle açılan davada; 775 Sayılı Gecekondu Kanunu ve 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşürülmesi Hakkındaki Kanun uyarınca her türlü resim ve harçtan muaf olmalarına rağmen tahakkuk edip ödenen harçların yasal olmadığı iddia edilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ: Kanunda gecekondu deyiminin, kendisine ait olmayan arsalar zerine sahibinin rızası alınmadan yapılan yapıların kastedildiği, bu bölgelerden yapılacak tahsislerin öncelikle dar gelirli veya yoksul olması gerektiği, davacı tarafın 775 ve 6306 sayılı Kanunların istisna ile ilgili hükümlerinden yararlandırılmasının mümkün olmaması nedeniyle yapılan işlemlerin yasal olduğu ve davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Istanbul 9. Vergi Mahkemesi’nce, dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:

Uyuşmazlık ihtirazi kayıtla ödenen 2.260.549,49 TL tapu harcının iptali ve ödenen verginin iadesi isteminden kaynaklanmaktadır.

492 Sayılı Harçlar Kanunu’nun 57.maddesinde “Tapu ve Kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanlar, tapu ve kadastro harçlarına tabidir.” hükmü yer almış, (4) sayılı tarifenin 20(a) fıkrasında ise, Gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden nispi harç ödeneceği hükme bağlanmış olup, Özel Kanun hükmündeki, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki
Kanunun 7.9. Fıkrasında; “Bu Kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesnadır.”

33.Maddesinde “Toplu Konut İdaresi Başkanlığı bu kanundaki hizmetlerde kullanılmak üzere özel mülkiyetteki arazi ve arsaları, bunlar içinde yapı veya sair herhangi bir tesis bulunduğu takdirde bu yapı ve tesisleri sahipleri ile anlaşarak satın alabilir veya kamulaştırabilir. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve bu Başkanlığın izni ile belediyeler, gecekonduların ıslah, tasfiye ve önlenmesi maksadiyle halk konutları, nüve konutlar ve geçici olarak kullanılacak misafir konutları inşasına yetkilidir.” hükmü yer almakta olup bu hükümlere göre Bakanlar Kurulunca belirlenen yerlerde imar planı uygulaması yapılması, çevre düzenlemesi vs. hususlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile TOKI’nin yetkili olduğu belirtilmiştir.

775 Sayılı Gecekondu Kanunu’nun 1.maddesinde ise: “Mevcut gecekonduların ıslahı, tasfiyesi, yeniden gecekondu yapımının önlenmesi ve bu amaçlarla alınması gereken tedbirler hakkında bu kanun hükümleri uygulanır.”, 33.Maddesinde; “Bu kanun hükümlerine dayanılarak yapılan ivazlı veya ivazsız devir, temlik, kamulaştırma, alım, satım, kira, geri alma, geri verme, ifraz, tevhit, tescil, cins degisikligi, rehin tesis ve terkini, ıslah, değişiklik, onarım, inşa ve ikmal gibi her türlü işlemler, sözleşmeler, beyannameler ve benzerleri, tasarruf bonosundan ve her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen yasa hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; gayrimenkullerin ivaz karşılığında devir ve iktisabının harca tabi olduğu, ancak 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşürülmesi Hakkındaki Kanun ile 775 Sayılı Gecekondu Kanunları uyarınca yapılacak devir ve tescillerin ise tapu harcından müstesna olduğu, buna göre anılan kanun uyarınca yapılan gecekondu önleme ve kentsel yenileme uygulamalarının belirtilen istisnadan yararlanacağı sonucuna varılmıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden; davacının Başbakanlık Toplu Konut Idaresinin onayıyla Başakşehir, İkitelli Mah. 1342 Ada 1 No.luve 1343 Ada 1 no.lu parselde Akdeniz İnşaat ve Eğitim Hizmetleri A.Ş. ile yaptığı Arsa Karşılığı Gelir Paylaşım Sözleşmesi uyarınca inşa edilen gayrimenkullerin satışlarının harçtan muaf olduğu ve tapu harcı ödenmemesi gerektiği ihtirazi kaydıyla ödediği, akabinde de verginin iptali ve iadesi talebiyle iş bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.

Davacı tarafın yaptığı satışların harçtan muaf olduğunu iddia edilmekte olup, aynı olay nedeniyle İstanbul 8.Vergi Mahkemesinin E:2013/3138 sayılı dosyası ile yapılan ara kararıyla inşaat alanının gecekondu önleme bölgesi veya kentsel dönüşüm kapsamında olduğunu belirten, imar durumunu gösteren belge ve bilgiler ile Akdeniz İnşaat ve Eğitim Hizmetleri A.Ş. ile yapılan sözleşmenin bir örneği istenildiği, ara kararına cevaben gönderilen belgelerin incelenmesinden, T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığının 08.05.2007 gün 2222 sayılı olur belgesinde dava konusu harca konu Küçükçekmece, Başakşehir, İkitelli Mah. Ayazma Bölgesinde 1342 Ada 1 No.luve 1343 Ada 1 no.lu parselde kayıtlı alanlarında dahil oldugu 775 Sayılı Gecekondu Kanunu uyarınca gecekondu önleme bölgesi olarak onaylandığı, Başaksehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün 20.10.2011 gün ve 283779 sayılı imar durumu belgesinde de bölgenin Gecekondu Dönüşüm ve Kentsel Yenileme Alanı Uygulama İmar Planı kapsamında olduğu belirlenmiştir.

Bu durumda, gerek 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun ve gerekse Gecekondu Kanunu geregince harçtan müstesna olduğu belirlenen davacı adına tahakkuk edip yüklenici Akdeniz İnşaat A.Ş. tarafından davacı adına ihtirazi kayıtla ödenen ve bu suretle tahsil edilen harçlarda yasal isabet bulunmadığından ödenen harçların iadesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle davanın kabulüne, ihtirazi kayıtla tahakkuk eden ve ödenen harçların iptaline ve davacıya iade edilmesine, aşağıda dökümü yapılan 64,00 TL yargılama giderinin ve 750,00 TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya ödenmesine, artan posta avansının kararın kesinleşesini müteakip davacıya iadesine, kararın tebliğini takibeden 30 gün içerisinde Danıştay nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere 30/06/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”