ESER SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN DAVA – DAVACININ SÖZLEŞMEDE KARARLAŞTIRILAN SÜREDE EN GEÇ SÖZLEŞME GEREĞİ TESLİM TARİHİNDE ÖDEMESİ GEREKEN İŞ BEDELİNDEN KARARLAŞTIRILAN MİKTARI ÖDEMEDİĞİ BİLİRKİŞİ RAPORUNDAN ANLAŞILDIĞI – HÜKMÜN BOZULMASI

T.C YARGITAY 15.Hukuk Dairesi Esas: 2019/ 2487 Karar: 2020 / 654 Karar Tarihi: 19.02.2020

ÖZET: Dosya kapsamına göre … USD peşinatın ödenmesi konusunda ihtilâf bulunmadığı, bilirkişi raporuna göre sözleşmede bitim tarihi olarak kararlaştırılan .. tarihinde ödemelerin tamamlanmadığı davacı tarafından en son ödemenin .. tarihinde yapıldığı görülmektedir.Karşılıklı edimleri içeren eser sözleşmesinde, iş sahibinin, yükleniciden edimini yerine getirmesini isteyebilmesi için, .. sayılı TBK’nın … maddesi uyarınca, öncelikle kendi edimini yerine getirmiş olması gerekir. Somut olayda, davacının, sözleşmede kararlaştırılan sürede en geç sözleşme gereği teslim tarihinde ödemesi gereken iş bedelinden kararlaştırılan miktarı ödemediği bilirkişi raporundan anlaşıldığına göre mahkemece davacının koşulları oluşmayan cezai şarta ilişkin talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.

(492 S. K. m. 42)

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davalı vekili tarafından duruşmalı olarak istenmiş, duruşma talebi kabul edilerek 11.02.2020 tarihinde yapılan duruşmaya davacı vekili Avukat … ile davalı vekili Avukat … geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

KAR R

Dava, eser

sözleşme>sinden kaynaklanan tazminat talebine ilişkin olup ilk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş, görevli ve yetkili İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurusunun reddine dair verilen karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.Davacı davasında davalı ile aralarında düzenlenen 13.10.2014 tarihli

sözleşmeye göre davalının imalini üstlendiği 3000 adet çadırı en geç 06.11.2014 tarihinde teslim etmesi gerekirken etmediğini belirterek

sözleşmede kararlaştırılan günlük ceza miktarı üzerinden 170.000,00 USD’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.Davalı savunmasında çadırları imal ettiğini ancak davacının

sözleşmede kararlaştırılan şartlarda ödeme yapmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.İlk derece Mahkemesince davalı tarafın teslimatta 34 gün geciktiği, davacının her parti malı teslim alırken sevk irsaliyesinin üzerine ihtirazi kayıt düşerek teslimdeki gecikmeden doğacak tüm haklarını saklı tuttuğu, hesaplanan cezai şart miktarının 170.000,00 USD olduğu, kural olarak tacir olan borçlunun cezai şart borcundan indirim yapılamayacağı, ancak ekonomik yönden mahvına sebep olabilecek derecede yüksek bir cezai şart kararlaştırılan hallerde istisnaen indirim yapılmasının yargıtay uygulaması ile kabul edildiği gerekçesiyle davanın 42.500,00 USD üzerinden kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar karar verilmiştir.Taraflar arasında düzenlenen 13.10.2014 tarihli

sözleşmeye göre davalı yüklenicinin 355 USD/adet üzerinden 3.000 adet çadır yapımını üstlendiği, bunların en geç 06.11.2014 tarihinde teslimi gerektiği, 5. maddeye göre 150.000,00 USD’nin peşin ödenip hazırlanacak her parti malın toplam tutarının %85’inin ödenmesinden sonra malların yüklemesinin yapılacağının kabul edildiği anlaşılmaktadır. Dosya kapsamına göre 150.000,00 USD peşinatın ödenmesi konusunda ihtilâf bulunmadığı, bilirkişi raporuna göre

sözleşmede bitim tarihi olarak kararlaştırılan 06.11.2014 tarihinde ödemelerin tamamlanmadığı davacı tarafından en son ödemenin 31.12.2014 tarihinde yapıldığı görülmektedir.Karşılıklı edimleri içeren eser

sözleşmesinde, iş sahibinin, yükleniciden edimini yerine getirmesini isteyebilmesi için, 6097 sayılı TBK’nın 97. maddesi uyarınca, öncelikle kendi edimini yerine getirmiş olması gerekir. Somut olayda, davacının,

sözleşmede kararlaştırılan sürede en geç

sözleşme gereği teslim tarihinde ödemesi gereken iş bedelinden kararlaştırılan miktarı ödemediği bilirkişi raporundan anlaşıldığına göre mahkemece davacının koşulları oluşmayan cezai şarta ilişkin talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyize konu kararın HMK 371. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, 2.540,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay’daki duruşmada vekille temsil olunan davalıya verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun’un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davalıya iadesine, bozma kararı başvurunun esastan reddi kararına ilişkin olduğundan HMK 373/1. maddesi gereğince başvurunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve bozma kararı doğrultusunda yeniden karar verilmek üzere dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ise Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 19.02.2020 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)</b