CEZA DAVASI NASIL AÇILIR, CEZAİ YARGILAMA NASIL BAŞLAR ?

Ceza yargılaması soruşturma aşaması ile başlamaktadır. Soruşturma aşaması C. Savcısının ve kolluk kuvvetlerinin ilgili şikayet yahut suç duyurusu üzerine delil toplama, araştırma, isnad edilen hukuka aykırı fiil ile suçu işlediği iddia edilen fail ile aradaki illiyet bağının var olup olmadığının araştırılmasını kapsamaktadır.

Soruşturma aşaması ise şikayete tabi suçlar yahut re’sen araştırılacak suçlar bakımından farklılık göstermektedir. Şikayete tabi suçlarda 6 aylık zamanaşımı bulunmaktadır. Bu süre içerisinde suçtan zarar görenin polis, jandarma gibi kolluk kuvvetleri yahut C. Savcılığı aracılığıyla şikayetçi olduğunu bildirmemesi durumunda söz konusu şikayet süresi dolduğundan işlendiği beyan edilen suç kovuşturulamaz hale gelmektedir. Suç duyurusu ise ihbar anlamına gelmekle birlikte mağdur yahut 3. kişilerce de yapılabilmektedir.

Cumhuriyet Savcısı şikayet yahut suç durusu ile başlayan soruşturma aşamasını yürütmektedir. Bu bağlamda delillere adli bakımdan astı konumunda bulunan kolluk ile erişir, araştırmaları tamamlar ve hukuka uygun talep ve isteklerin araştırılması için ilgili kurum ve kuruluşlardan bilgi talep edebilir, işlem yapılması talimatını verebilir.

Cumhuriyet savcısının adli olayın soruşturması ile ilgili delilleri toplaması durumunda iddianame düzenlemesi gerekmektedir. Düzenlenen iddianame görevli ve yetkili ceza mahkemesine tevdii edilir. Ceza mahkemesinin söz konusu iddianameyi Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca incelemesi gerekmektedir. İnceleme sonucunda on beş günlük süre içerisinde iddianame kabul edilir yahut eksikliklerin tamamlanması için C. Savcılığına geri iade edilir. Eksikliklerin tamamlanması ile iddianame kabul edilir ve ceza davası açılmış olur. Aradaki inceleme süresinde ise ceza davası teknik olarak açılmamış sayılmaktadır.Diğer bir deyişle  ceza davası (kovuşturma aşaması) iddianamenin kabulü ile başlamaktadır.

C.Savcısı iddianame düzenlemeksizin soruşturma aşamasında kovuşturmaya yer olmadığına karar verebilmektedir. Bu durumda toplanan deliller ve yürütülen soruşturma neticesinde şüpheli(suçun faili) hakkında ceza davası açılmasına yetecek bulguların olmadığına kanaat getirilmektedir . C. Savcısının kovuşturmaya yer olmadığı kararı ile ceza davası açılmaksızın ilgili şikayet veya suç duyurusuna son verilmektedir. Verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararlarına karşı şikayetçinin, mağdurun yahut suç duyurusunda bulunan 3. kişinin itiraz hakkı mahfuzdur.

Yukarıda da kısaca bahsettiğimiz üzere ceza davaları hukuk davalarının aksine kişilerin bireysel iradesiyle açılamamaktadır. Bu nedenle ister mağdur konumunda bulunan şikayetçi, isterse fail konumunda bulunan şüpheli yargılamanın temeli olarak soruşturma aşamasını almalı ve soruşturma aşamasından Yargıtay aşamasına kadar sürecin dikkatli olarak takibini yürütmelidir. Zira ceza yargılaması neticesinde ortaya çıkan sonuç hukuk mahkemesi kararlarından kimi zaman daha ağır niteliktedir.