Elkoyma nedir? (CMK123-134)

Suçun veya tehlikelerin önlenmesi amacıyla veya suçun delili olabileceği veya müsadereye tâbi olduğu için, bir eşya üzerinde, rızası olmamasına rağmen, zilyedin tasarruf yetkisinin kaldırılması işlemine “elkoyma” denilmektedir. (CMK m. 13, Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği, m.4)

Ceza muhakemesinde elkoyma, bir eşyanın geçici olarak devletin hakimiyeti altına alınmasına yol açan bir tedbir olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle elkoyma bir ceza değil, koruma tedbiridir. Eşyanın sürekli olarak devletin mülkiyetine geçirilmesine “müsadere” denir. Müsadere, bir yaptırım olup müsadere kararı ancak hâkim tarafından yargılama neticesinde verilebilir.

Elkoyma kararını kim verir?

Elkoyma kararını soruşturmada kural olarak sulh ceza hâkimi, kovuşturma aşamasında davanının açıldığı mahkeme verir.

Soruşturma aşamasında gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri, elkoyma işlemini gerçekleştirebilir. (CMK m.127)

Elkoyma işlemi hâkim tarafından hangi sürede onanmalıdır?

Hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi, 24 saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını elkoymadan itibaren 48 saat içinde açıklar; aksi hâlde elkoyma kendiliğinden kalkar. (CMK m.127/3)

Arama ve Elkoyma İstemi Dilekçe Örneği

…  SULH CEZA HAKİMLİĞİNE,

Dosya No                              : …/… D. İş

İSTEMDE BULUNAN      :

VEKİLİ                                 :

KONU                                   : Arama ve elkoyma istemidir.

AÇIKLAMALAR               :

1-) Şüpheliler … … ve … … hakkında müvekkilimiz yayınevine ait bazı kitapları izinsiz olarak fotokopi yoluyla çoğaltmaları nedeniyle …. Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulmuş olup Savcılık tarafından şüphelilerin ifadeleri alınmakla yetinilmiş; şüphelilere ait iş yerinde herhangi bir arama ve bu arama neticesinde elde edilebilecek delillerle ilgili bir el koyma işlemi gerçekleştirilmemiştir.

2-) Şüpheliler hakkında soruşturma devam etmekle beraber, soruşturma kapsamında henüz arama ve bu arama sonucunda bir el koyma işlemi yapılmaması; ulaşılabilecek delillerin şüpheli şahıslarca yok edilme ihtimali gözetildiğinde soruşmanın gidişatını olumsuz etkileyebilecek olup gerçekleştirilen bu faaliyet nedeniyle işyerlerinde yapılacak arama ve bu çerçevede elde edilebilecek deliller ve bunların koruma altına alınması için el konulması soruşturmanın ilerlemesi için önemli katkılar sağlayacaktır.

3-) Yukarıda belirtilen nedenlerle, şüpheli şahıslara ait işyerinde arama yapılmasına ve bu arama sonucunda şikayet konusu eylemle ilgili delillere ulaşılması durumunda bunlara el konulmasına izin verilmesi için mahkemenize başvurma zorunluluğu doğmuştur.

SONUÇ VE İSTEM  : Yukarıda açıklanmaya çalışılan nedenlerle, mahkemenizce arama ve elkoyma kararı verilmesini, müvekkilimiz adına vekaleten arz ve talep ederiz. …/…/…

    İstemde Bulunan Vekili

                                                              Av.