Anlaşmalı Boşanma Davasında Nedir?

Anlaşmalı Boşanma davası tarafların bir boşanma protokolü ile evliliği sona erdirdiği bir dava türüdür. Boşanma protokolü, her iki tarafın boşanma neticesinde elde edeceği hak ve menfaatler ile yükümlülükleri içeren, boşanmadan sonra dahi herhangi bir nedenle ortaya çıkan uyuşmazlıklarda başvurulan temel belgedir.

Anlaşmalı boşanma davasının şartları Türk Medeni Kanunu`nun 166.maddesinin 3. fıkrasında belirlenmişitir. Bunlar;

a) Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması,

Evlilik bir yıldan az sürmüşse tarafların anlaşmalı olarak boşanmaları olanaksızıdır. Taraflar bu durumda varsa diğer boşanma sebeplerine örneğin evlilik birliğinin sarsılması nedenine dayalı boşanma davasının temel türü olan şiddetli geçimsizlik sebebine dayanarak boşanabilirler.

b)Eşlerin birlikte mahkemeye başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi;

Eşlerin mahkemeye beraber başvurmuş ya da bir eşin açtığı boşanma davasını diğer eşin kabul etmiş olması gerekir.Taraflar ortak bir dilekçe ile başvurmaları sonucu anlaşmalı boşanma gerçekleşebileceği gibi eşlerden birinin usulüne uygun olarak açmış olduğu boşanma davasındaki tüm talepleri diğer tarafın kabul etmesi ile de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir.

c)Hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi;

Tarafların her ikisi de avukatla temsil edilseler bile eşlerin anlaşmalı boşanma davasına bizzat katılmaları ve boşanma konusundaki iradelerini açıklamaları gerekmektedir.

d) Tarafların boşanmanın malî sonuçları ve çocukların durumu ile ilgili olarak bir düzenleme üzerinde anlaşmaları ve hakimin de düzenlemeyi uygun bulması; Boşanmanın mali sonuçlarından kasıt tazminat ve nafaka gibi hususlardır.tarafların bu husularda bir anlaşma tesis etmeleri gerekir. Tarafların bunun yanında varsa çocukların velayeti konusunda da anlaşmaları gerekmektedir. Şüphesiz hakimin tüm bu anlaşmaları uygun bulması da gerekir.

Taraflar bir boşanma protokolü düzenleyerek aşağıdaki konular üzerinden anlaşabilirler:

1. Nafaka,

2. Velayet,

3. Maddi Ve Manevi Tazminat,

4. Ev eşyalarının paylaşımı,

5. Boşanmada Mal Paylaşımı,

6. Katkı Payı Alacağı,

7. Katılma Alacağı.

Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur.

Uygulamada taraflar bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlamakta ve bu protokolü anlaşmalı boşanma dosyasına ibraz etmektedirler. Protokol hazırlanmamışsa üzerinde anlaşılan konuları tutanğa geçirtmek suretiyle de boşanmaya karar verilebilir.

Bu şartların hepsinin birlikte gerçekleşmiş olması durumunda evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır ve mahkemece başka bir delil aranmaksızın tarafların boşanmalarına karar verilir.

Hakim tarafların iradelerinin herhangi bir nedenle fesada uğradığını tespit ederse boşanma talebini ret edecektir. Tarafların boşanma iradelerini hakim huzurunda bizzat açıklamaları gerekmektedir. Boşanma, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olduğu için boşanma avukatının tarafların yerine geçerek boşanma iradesini açıklaması mümkün değildir.Hakim, boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu ile ilgili düzenlemeyi uygun bulması gerekir.Tarafların, hakime sunmuş oldukları anlaşma şartlarındaki maddi-manevi tazminat, nafaka (İştirak ve yoksulluk nafaksı), çocukların velayeti, çocuklar ile kişisel münasebet gibi hususların hakim tarafından uygun bulunması gerekir. Hakim gerek görürse bu şartlarda değişikliğe gidebilir. Ancak hakimin yapmış olduğu bu değişiklikler taraflarca kabul edilmesi durumunda anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Aksi durumda dava çekişmeli boşanma davasına döner. Ancak uygulamada hakimler genelde tarafların anlaşma sağladıkları şartları kabul ettiklerinden bu durum ile pek karşılaşılmaz.

Ayrıca boşanma davası çekişmeli olarak açılmış ve devam etmekte iken tarafların anlaşmalı boşanma iradelerini açıklayan protokolü mahkemeye sunmaları ya da duruşma esnasında anlaşma şartlarını duruşma zaptına geçirmeleri ile de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir.Tarafların hakim huzurunda boşanma iradelerini açıklamaları gerekmektedir.Kanun, tarafların iradelerini hakim huzurunda özgürce açıklayabilmeleri için anlaşmalı boşanma için bu şartı getirmiştir.