Aile Konutu Şerhi

AİLE KONUTU NEDİR?

Aile konutu şerhinin işlenebilmesi için, talep konusu taşınmazın aile konutu niteliğine haiz olması gerekmektedir. Aile konutu, eşlerin birlikte yaşamlarını sürdürmeleri amacıyla ayrılan ve aynı konutta iki tarafın da yaşama hakkını güvenceye alan hukuksal kurumdur. Bir meskenin aile konutu sayılabilmesi için;

• Eşler arasında yasal bir evlilik birliği kurulmuş olmalı.
• Eşler tarafından seçilen konut, hukuka uygun şekilde kullanılıyor olmalı.
• Konut, eşler tarafından hayatın merkezi haline getirilmiş olmalı ve normal koşullarda onları dış tehlikelerden korumaya elverişli olmalıdır.
• Ailenin burada yaşaması hukuka uygun bir sebebe dayanmalıdır. Konut hukuk dışı işler için kullanılmamalıdır.

AİLE KONUTU ŞERHİ NEDİR?

Aile konutu şerhi, Türk Medeni Kanunu madde 194’te düzenlenmiştir;

“Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.

Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir.

Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir.

 Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirim.”

Aile konutu şerhi, malik olmayan eşin rızası olmaksızın taşınmaz üzerinde bulunan tasarruf yetkilerinin sınırlanmasını engellemeye yönelik bir araçtır. Aile konutu şerhi, aile konutu olarak kullanılmak için tahsis edilen taşınmaza ilişkin mülkiyet hakkına haiz olmayan eş, ilgili tapu müdürlüğüne, gerekli belgelerle birlikte başvurarak; bu şerhin tapu kütüğüne işlenmesini isteyebilir. Aile konutu şerhinin kütüğe işlenmesinin bir diğer yolu da mahkeme kararının tatbiki şeklindedir.  Müşterek konuta, aile konutu şerhi konulmasına ilişkin bir dava açarak, davanın kabulüne ilişkin karar ile tapuya başvurarak ile konutu şerhinin mesken üzerine işlenmesini sağlayabilirsiniz.

Aynı şekilde taşınmazın mülkiyeti eşlere ait olmasa dahi, kira sözleşmesine taraf olmayan eş tapu müdürlüğüne gerekli belgelerle birlikte başvurarak bu şerhin tapu kütüğüne işlenmesini isteyebilir. Bu işlemden sonra şerh isteyen taraf kiralaya veren kişiye bildirim yaparak kira sözleşmesinin tarafı haline gelmektedir. Bu işlem sonucunda kira sözleşmesi eşler tarafından diğerinin rızası olmaksızın feshedilemeyecektir.

AİLE KONUTU ŞERHİ NASIL KONULUR?

Gerekli evraklar ile aile konutu şerhinin konulasını istediğini taşınmazın bulunduğu yerdeki tapu müdürlüğüne başvurarak şerhi koydurmanız mümkündür. Aynı zamanda e-devlet üzerinden gerekli evrakları sisteme yükleyerek başvuru yapmanız mümkündür. Başvurunuz kabul edildiği taktirde tapu müdürlüğü tarafından imzaya çağırılacaksınız. İmza işlemi tamamlandıktan sonra ilgili tapuya şerh konulmuş olacaktır.

AİLE KONUTU ŞERHİ İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Aile konutu şerhi koydurmak için gerekli belgeler şunlardır;

• Başvuru dilekçesi
• Başvuracak kişinin ve eşinin adreslerinin şerh konulması istenen taşınmazda yaşadıklarını gösterir belge. (Belediyeden veya muhtarlıktan alınabilmektedir.)
• Evlilik cüzdanı veya malik kişi ile evli olduğunu gösterir nüfus kayıt örneği.
• Fotoğraflı nüfus cüzdanı ve fotokopisi.

Avukat aile konutu şerhi koydurabilir mi?

Vekalet verdiğiniz avukatınızın sizin adınıza gerekli başvuruları yaparak şerhi koydurması mümkündür.

AİLE KONUTU ŞERHİ SATIŞA ENGEL Mİ?

Taşınmazın tapu kaydında aile konutu şerhinin bulunması satışa engel değildir. Ancak bu durumda taşınmazı alan kişinin gayrimenkulün aile konutu olarak kullanıldığını bildiği kabul edilir. Eş rızası olmadan böyle bir satışın yapılması halinde, rızası alınmayan eş dava açarak tapuyu iptal ettirebilecektir.

Aile konutu şerhi haczedilebilir mi?

Aile konutu şerhinin haczedilebilmesi mümkündür.

AİLE KONUTU ŞERHİ NASIL KALDIRILIR?

Aile konutu şerhinin kaldırılabilmesi için “aile konutu şerhi terkini davası” açılması gereklidir.  Bu davada iki argümandan birinin ispatı gerekli ve yeterlidir: İlgili gayrimenkulün aile konutu niteliğine hiç sahip olmadığı veya aile konutu niteliğinin sonlandığının ispatı yeterlidir. Ancak bazı durumlarda taraflardan birinin veya her ikisinin tapu müdürlüğüne başvurarak şerhin kaldırılmasını isteme hakkı bulunmaktadır, bu durumda dava açmaya gerek kalmaksızın yapılan başvuru sonucunda şerh kaldırılacaktır. Bu durumlar sınırlı olmamakla birlikte özellikle boşanma, eşlerden birinin ölümü, evliliğin iptali, malik olmayan eş  tarafından şerhin kaldırılmasının talep edilmesi olarak sayılabilir.