Adli Para Cezası

Türk Ceza Kanunu hükümlerinde, suç niteliğindeki eylemler hapis veya adli para cezası yaptırımlarına tabi tutulmuştur. Adli para cezası, yargılamayı gerçekleştiren mahkeme tarafından, hükümlünün bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir.

Türk Ceza Kanunu 52. maddesinde düzenlenen adli para cezası, 5 günden az ve kanunda aksine düzenleme bulunmadığı hallerde 730 günden çok olmamak üzere gün olarak tespit olunur. Akabinde tespit olunan gün sayısı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri dikkate alınarak 20 TLile 100 TL arasında bir miktar ile çarpılmak suretiyle nihai ceza miktarı belirlenir.

Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adli para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren 1 yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Bu durumda taksit süresi 2 yılı geçemez ve taksit miktarı 4’ten az olamaz.

Adli para cezasını içeren ilam Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilir. Cumhuriyet Savcısı adli para cezasının 30 gün içerisinde ödenmesi için hükümlüye ödeme emrini tebliğ eder. Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içinde adli para cezasını ödeyemezse, hükümlünün kabulü ile iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı işte çalıştırılmasına karar verilir. Hükümlünün kamuya yararlı işte çalıştırılmaya rıza göstermemesi halinde, Cumhuriyet Savcısı’nın kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilir.

Günlük çalışma süresi, en az iki saat ve en fazla sekiz saat olacak şekilde denetimli serbestlik müdürlüğünce belirlenir. Hükümlünün, hakkında hazırlanan programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymaması halinde, çalıştığı günler hapis cezasından mahsup edilerek kalan kısmın tamamı açık ceza infaz kurumunda yerine getirilir.Adli sicil de de söz konusu ceza hapis cezası olarak görünür.

Faile adli para cezası hesaplanırken dikkate alınan gün sayısı kadar hapis cezası verilir. Türk Ceza Kanunu dışındaki özel ceza kanunlarına göre verilen adli para cezaları ödenmediği takdirde, ceza hapis cezasına çevrilirken 100 TL, 1 gün hapis olarak değerlendirilmektedir.

Tek bir hükümle adli para cezası yerine çektirilen hapis süresi 3 yılı geçemez. Bununla birlikte birden fazla hükümle adli para cezalarına mahkumiyet halinde, bu süre 5 yılı geçemez.

Hükümlü, hapis yattığı veya kamuya yararlı işte çalıştığı günlerin dışındaki günlere karşılık gelen parayı öderse hapisten çıkartılır yahut kamuya yararlı işte çalıştırılma sona erer.