7183 Sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun’un Bazı Kurallarının İptali

A. 7183 Sayılı Kanun’un 4. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasının (d) Bendinde Yer Alan “…ve kaynak…” İbaresinin İncelenmesi

7183 sayılı Kanun’da Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (Ajans) tarafından sağlanacak kaynak bağlamında bütçenin hazırlanmasına ilişkin ölçütler ile bu kapsamdaki harcamaların tabi olduğu usule ilişkin temel ilkeler belirlenmeksizin anılan Kanun’un 5. maddesinin (4) numaralı fıkrasında Ajans bütçesinin hazırlanması, uygulanması, harcamaların yapılması ve muhasebeleştirilmesine ilişkin usul ve esasların ilgili kurumların görüşü çerçevesinde Kültür ve Turizm Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmüştür.

Dava konusu kuralla, Ajansın turizmin ülke ekonomisindeki payını arttırmak ve 7183 sayılı Kanun’da belirtilen amaçları gerçekleştirmek için kaynak sağlayabileceği öngörülmüştür. Fakat Kanun’da kaynak aktarılacak kişi, tesis, işletme ya da yatırımların taşıması gereken nitelikler konusunda genel bir çerçeve çizilmemiş ve Ajansın hangi ilkelere bağlı olarak kaynak sağlayacağına ilişkin herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Bu nedenle kuralın keyfî uygulamalara karşı önlem içermediği, turizm payı ödemekle yükümlü kişilerin kaynağın hangi şartlarla sağlanacağını öngörebilmelerine ve Ajansın hesap verebilmesine imkân tanımadığı değerlendirilmiştir.

Bu itibarla tabi olacağı ilkeler açık, net, anlaşılır, uygulanabilir ve nesnel şekilde düzenlenerek keyfî uygulamalara karşı koruyucu önlem alınmadan Ajansa kaynak sağlama yetkisi verilmesi belirlilik ve demokratik devlet ilkeleriyle bağdaşmamaktadır.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.

B. 7183 Sayılı Kanun’un 7. Maddesinin (2) Numaralı Fıkrasının İkinci Cümlesinde Yer Alan “…münhasıran kendisine sunulan bağımsız denetim raporlarını esas alarak…” İbaresinin İncelenmesi

Dava konusu kuralda; Sayıştayın Ajans ile ilgili bağımsız denetimden ayrı bir denetim gerçekleştiremeyeceği, bu kapsamda Ajanstan herhangi bir bilgi veya belge istemeksizin kendisine sunulan bağımsız denetim raporu üzerinden inceleme yapacağı öngörülmüştür.

Bağımsız denetim esas itibarıyla ticaret şirketlerinin finansal tabloları ile finansal bilgilerinin incelendiği bir denetim türüdür. Bununla birlikte ticaret şirketlerinin aksine kâr etmek değil esas itibarıyla kamu yararını gerçekleştirmek amacıyla kurulmuş olan Ajans, Kanun’da sayılan faaliyetleri genel olarak kamu hukuku ilke ve kurallarına göre yürütecektir. Diğer yandan demokratik devlet ilkesi mali açıdan denetlenen Ajansın işlemlerinde usulsüzlüklerin tespit edilmesi hâlinde bunlara belirli hukuki sonuçların bağlanmasını gerektirmektedir. Kanun’da Ajansın denetiminin hukuka uygun şekilde gerçekleşmesinin temin edilmemesi veya mali işlemlerinde belirli usulsüzlükler tespit edilmesi durumunda yapılacak işlemler ve bu bağlamda Ajans yetkilileri hakkında doğacak hukuki sonuca yönelik herhangi bir hüküm de öngörülmemiştir. Buna göre bağımsız denetimin Kanun’da öngörülen faaliyetleri genel olarak kamu hukuku ilke ve kurallarına göre yürütecek olan Ajansın kamu kaynaklarını kamu yararına uygun şekilde kullanmasını güvence altına alan bir yöntem olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu itibarla Sayıştayın Ajans ile ilgili Türkiye Büyük Millet Meclisine göndereceği raporu münhasıran kendisine sunulan bağımsız denetim raporu üzerinden inceleme yapmak suretiyle hazırlaması demokratik devlet ilkesiyle bağdaşmamaktadır.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.

C. 7183 Sayılı Kanun’un 8. Maddesinin (4) Numaralı Fıkrasının İkinci Cümlesinin İncelenmesi

Dava konusu kuralda, kamu kurum ve kuruluşlarına personel alınmasına dair mevzuat hükümlerinin Ajans tarafından istihdam edilecek personel hakkında uygulanmayacağı öngörülmüştür.

Kamu kaynaklarının kullanılması sonucunu doğuracak olan personel istihdamı bağlamında Ajansın belirli ilkelere tabi olması demokratik devlet ve belirlilik ilkelerinin gereğidir. Ajansta istihdam edilecek personel ile ilgili Kanun’da hiçbir düzenlemeye yer verilmeksizin kamu kurum ve kuruluşlarına personel alınmasına dair mevzuat hükümlerinin Ajansta istihdam edilecek personel hakkında uygulanmayacağının öngörülmesi, kamu kaynaklarının nesnel ölçütlere göre kullanılması bağlamında Ajansın hesap verebilmesi ile Ajansta çalışmak isteyen kişilerin personel istihdamında uygulanacak ilkeleri öngörebilmelerine imkân tanımamaktadır. Bu itibarla kural demokratik devlet ve belirlilik ilkelerini ihlal etmektedir.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.

 

Buraya tıklayarak diğer makale örneklerimize ve dilekçe örneklerimize ulaşabilirsiniz.